Isaac Julien: ο πρωτοπόρος Βρετανός σκηνοθέτης και κορυφαίος καλλιτέχνης εγκατάστασης, φημίζεται για τις συναρπαστικές λυρικές ταινίες και βιντεο-αναρτήσεις. Η έκθεση με τίτλο "What Freedom Is To Me" στην Tate Britain, συναρπάζει
Δείτε το videocast στο YouTube κάνοντας κλικ επάνω
Ακούστε το podcast στο Spotify κάνοντας κλικ επάνω, ή στο podcasters κάτω
----------
Μπαίνουμε στο καθηλωτικό Σύμπαν του Julien το γεμάτο χορό, θέατρο, μουσική, γλυπτική, ζωγραφική. Όλοι αυτοί οι διαφορετικοί τρόποι καλλιτεχνικής έκφρασης, είναι ενσωματωμένοι στην πρακτική του εξαιρετικού δημιουργού. Το έργο του είναι η ποιητική αναζήτηση μιας γλώσσας που να εκφράζει τις καθημερινές εμπειρίες ανθρώπων με τις ίδιες καταβολές. Η φιλόδοξη ατομική έκθεση στην μεγάλη βρετανική Πινακοθήκη, αποκαλύπτει το εύρος της πρωτοποριακής δουλειάς του Julien στον κινηματογράφο και την εγκατάσταση από τις αρχές της δεκαετίας του 1980 έως τις μέρες μας.
Αναδεικνύει την κριτική σκέψη του καταπληκτικού δημιουργού και τον τρόπο με τον οποίο το έργο του καταρρίπτει τα εμπόδια μεταξύ διαφορετικών καλλιτεχνικών κλάδων, όπως η ζωγραφική, ο κινηματογράφος, ο χορός, η φωτογραφία, η μουσική, το θέατρο, τη ζωγραφική και τη γλυπτική, με κέντρο τα θέματα του πόθου, της ιστορίας και του πολιτισμού. Παρουσιάζονται έργα από πρώιμες ταινίες του έως εγκαταστάσεις μεγάλης κλίμακας με πολλές οθόνες που διερευνούν την κίνηση και την μετανάστευση των λαών σε διαφορετικές ηπείρους, χρόνους και χώρους. Το έργο του Isaac Julien για σαράντα χρόνια παρουσιάζεται για πρώτη φορά στο Ηνωμένο Βασίλειο. Μια φανταστική παρουσίαση...
**Οι ταινίες της έκθεσης έχουν συνδυασμένη διάρκεια 3 ώρες 39 λεπτά και 33 δευτερόλεπτα
Όλοι μέσα μας κουβαλάμε μνήμες από διαφορετικούς τόπους στους οποίους γεννηθήκαμε και οι ιστορίες της ζωής μας μέσα στον χρόνο διασταυρώνονται και πλέκονται με ιστορίες ζωής άλλων ανθρώπων από άλλους τόπους, σπίτια και πατρίδες και γίνονται στην αδυσώπητη χρονογραμμή που προχωρά σταθερά, μοναδικές αφηγήσεις, καθώς συνειδητοποιούμε πως ζούμε μόνο μία φορά.
Εσωτερικές αναζητήσεις για ελπίδα, μέσα σ’ έναν περίεργο κόσμο που με ανοχή αφήσαμε να οικοδομηθεί. Καταιγιστικά γεγονότα συμβαίνουν με φόντο ιστορίες που έρχονται στο προσκήνιο καθημερινά και φωτίζουν, αναγνωρίζουν και ομολογούν πολλαπλές απόψεις και προοπτικές στην ανάπτυξη του σύγχρονου χαρακτήρα του κόσμου μας.
Από τη μια πλευρά η παγκόσμια οικονομική και πολιτική εξουσία, αυτή που επιβάλλει στους λαούς την ιστορία που θα ακολουθήσουν, και από την άλλη όλοι εμείς, οι καθημερινοί μαχητές της ζωής που παλεύουμε για τα αυτονόητα σε έναν κόσμο αποκλεισμών, ακραίων μέτρων, μεροληψίας, οικονομικής και κοινωνικής ανασφάλειας, περιβαλλοντικής κρίσης, στον οποίο μας επέβαλαν να ζούμε.
Πολιτικές ήττες, μάταιοι αγώνες και αληθινά «τραύματα» της ιστορίας, αλλά και ελπίδα, έμπνευση, πάθος, προβληματισμός, αγώνας και δικαίωση κάποιες άλλες φορές. Οι άνθρωποι, η καθημερινότητα και η ζωή είναι παντού η ίδια, η μαύρη πραγματικότητα που αντιπαλεύουμε είναι απαράλλαχτη σε όλα τα μήκη και πλάτη του κόσμου μας στην χρονογραμμή.
Αν καταργήσουμε τα εθνικά και πολιτιστικά μας σύνορα εκείνο που μας μένει είναι ολόκληρος ο κόσμος μας, μια πατρίδα για όλους, όπου διεκδικούμε όλοι μας ελευθερία, ειρήνη, πολιτικά δικαιώματα και ισονομία σε ένα υγιές οικονομικό και πρώτιστα φυσικό περιβάλλον. Χωρίς αποκλεισμούς, χωρίς να υψώνονται τείχη μισαλλοδοξίας, με ελεύθερες μετακινήσεις και προσβάσεις των ανθρώπων, χωρίς πρόσφυγες, μετανάστες, μειονότητες και αδικίες.
Αχ, αυτές οι παγκόσμιες ταυτότητες που αποδεικνύουν την κίνηση των ιδεών και των ιδιαίτερων γνωρισμάτων σε όλα τα μήκη και πλάτη αυτού του κόσμου χωρίς όρια και προκαταλήψεις. Ναι αυτές θέλουμε και επιδιώκουμε...
Παγκοσμιοποίηση λοιπόν, ταυτότητα και ελευθερία. Ειδικά στις μεγαλουπόλεις όπου όλοι είμαστε με τον ένα ή τον άλλο τρόπο μετανάστες, διεκδικούμε να ζήσουμε πολυπολιτισμικά, με ανοχή στη διαφορετικότητα και στις ιδιαιτερότητες του καθένα μας. Εδώ, ναι, εδώ είναι που πρέπει να συνειδητοποιήσουμε πως η τέχνη είναι η έκφραση ζωής που κάτω από την ομπρέλα της μπορούμε να σταθούμε όλοι. Όσες διαφορές κι αν μας χωρίζουν, τη γλώσσα του πολιτισμού την κατανοούμε και την αντιλαμβανόμαστε.
Η τέχνη πάντα πρωτοπορεί. Οι κρίσεις και η δυστοπία έχει αποδειχθεί ιστορικά πως δημιουργούν ευκαιρίες για πολύ «μεγάλη» δημιουργία και σίγουρα η τέχνη αναταράσσει τα λιμνάζοντα νερά στην κοινωνία. Ειδικά σε μια κοινωνία που βρίσκεται και βιώνει κρίση.
Περπατώντας στο πολυπολιτισμικό Λονδίνο συνειδητοποιείς πως ολόκληρος ο κόσμος μας είναι μια πατρίδα. Μπορεί ο κάθε άνθρωπος να κουβαλά μνήμες και τρόπο ζωής από διαφορετικούς τόπους, από εκεί όπου γεννήθηκε ή μεγάλωσε εκείνος ή οι γονείς του, όμως οι ζωές μας σε πολλά σημεία είναι ίδιες και απαράλλαχτες με των άλλων γύρω μας. Δεν διαφέρουμε καθόλου, σε όνειρα, θέλω και επιδιώξεις.
Και ναι, στα μεγάλα μουσεία αυτής της πολυπολιτισμικής πόλης απλώνεται η τέχνη όλου του κόσμου και μας δίνεται η δυνατότητα όχι μόνο να απολαμβάνουμε εικαστικά δρώμενα και εκθέσεις αλλά και να προβληματιζόμαστε για τα τεκταινόμενα στο παγκόσμιο χωριό.
Τα πολυπολιτισμικά μουσεία και κέντρα προβάλλουν μια πλούσια ποικιλομορφία και διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στη διατήρηση όχι μόνο του τοπικού αλλά και του παγκόσμιου πολιτισμού.
Με προσεκτική τεκμηρίωση και διατήρηση, ο πολιτισμός, η τέχνη και η κουλτούρα μπορεί να καταγράφεται και να αποτυπώνεται ανεξάρτητα από το μέλλον του κόσμου. Το καλύτερο από όλα βέβαια είναι πως μπορεί να κοινοποιείται και να γίνει κατανοητό από άτομα με διαφορετικό πολιτισμικό υπόβαθρο, αλλά με κοινό παρόντα χρόνο.
Τα έργα, λοιπόν, οι καλλιτεχνικές δημιουργίες, ενώνονται με οπτικές συνομιλίες και κοινές δεσμεύσεις χαρακτηριστικών, δημιουργώντας παγκόσμιες ταυτότητες που αποδεικνύουν την κίνηση των ιδεών και των ιδιαίτερων γνωρισμάτων χωρίς όρια και προκαταλήψεις. Ολόκληρος ο κόσμος μας μια πατρίδα, όπου διεκδικούμε ελευθερία, ειρήνη, πολιτικά δικαιώματα και ισονομία σε ένα υγιές οικονομικό και φυσικό περιβάλλον.
Στο κέντρο του Λονδίνου βρίσκεται το εύπορο και ιστορικό Μίλμπανκ (Millbank), περιοχή του Δήμου του Γουέστμινστερ (Westminster). Εδώ βρίσκονται τα κτίρια του κοινοβουλίου του Ηνωμένου Βασιλείου αλλά και πολλά κυβερνητικά κτίρια. Πρόκειται για σημαντικότατο κέντρο λήψης αποφάσεων, όπου χτυπά η καρδιά της βρετανικής πολιτικής σκηνής και κατ’ επέκταση και του παγκόσμιου γίγνεσθαι όπου επανασχεδιάζουν ερήμην ημών, το μέλλον μας
Σ’ αυτό ακριβώς το σημείο της βρετανικής πρωτεύουσας, συναντάμε και το υπέροχο νεοκλασικό κτίριο της Tate Britain που ήταν και παραμένει ένα από τα μεγαλύτερα μουσεία όχι μόνο της βρετανικής Μητρόπολης αλλά και ολόκληρης της γηραιάς Αλβιόνας, και θεωρείται η επιτομή της βρετανικής τέχνης.
Κατασκευάστηκε το 1897 από τον μεγαλέμπορο ζάχαρης σερ Χένρι Τέιτ (Sir Henry Tate, 1819-1899) σε χώρο που στέγαζε παλαιότερα τη φυλακή του Μίλμπανκ. Αποτελεί τη ναυαρχίδα του δικτύου πινακοθηκών Tate στην Αγγλία -που περιλαμβάνει και τις Tate Modern στο Λονδίνο, την Tate Λίβερπουλ και την Tate Σεντ Αϊβς.
Στο πλούσιο πλέον Μίλμπανκ, δίπλα στον ποταμό Τάμεση, ανατολικά του Pimlico, στεγάζει μια σημαντική συλλογή της τέχνης του Ηνωμένου Βασιλείου και στέκει παγκόσμια ακόμα και σήμερα ως πρωτοποριακό σημείο αναφοράς.
Θεωρείται η πρωτοπόρα πινακοθήκη της βρετανικής τέχνης από το 1500 έως σήμερα και οι γκαλερί της προβάλουν τη μόνιμη συλλογή της ιστορικής βρετανικής τέχνης, καθώς και σύγχρονα έργα.
Αν κάποιος προτιμήσει τον σταθμό του μετρό Pimlico για να προσεγγίσει στη μεγάλη πινακοθήκη, στη διαδρομή από τα έγκατα του Tube μέχρι την επιφάνεια, απολαμβάνει στους τοίχους μεγάλα γκράφιτι-πίνακες από γνωστούς ζωγράφους (Νταλί, Πικάσο, Μονέ και άλλους) που σίγουρα ανεβάζουν την αισθητική και τη διάθεση.
Αυτή την εποχή όμως κάτι συγκλονιστικό, κάτι πραγματικά μεγάλο, συμβαίνει στις μεγάλες και πανέμορφες γκαλερί του. Οι αίθουσες άνοιξαν διάπλατα και η Tate Britain παρουσιάζει την πρώτη ατομική έκθεση που γίνεται στο Ηνωμένο Βασίλειο για να διερευνήσουμε και να αποθεώσουμε το σημαντικό έργο του Βρετανού καλλιτέχνη και σκηνοθέτη Sir Isaac Julien.
Γεννημένος στο Ανατολικό Λονδίνο το 1960, από γονείς μετανάστες στη Βρετανία από την Σάντα Λουτσία (Saint Lucia) μια χώρα-νησί στην Ανατολική Καραϊβική, είναι ένας από τους κορυφαίους καλλιτέχνες που δημιουργούν σήμερα. Είναι διεθνώς αναγνωρισμένος για τις συναρπαστικές λυρικές ταινίες του και τις εγκαταστάσεις video art. Πρόκειται για έναν από τους πιο συναρπαστικούς καλλιτέχνες και κινηματογραφιστές του σήμερα.
Ζει και δημιουργεί στο Λονδίνο και τη Σάντα Κρουζ της Καλιφόρνια. Αποφοίτησε το 1985 από το Saint Martin's School of Art, όπου σπούδασε ζωγραφική και καλλιτεχνικό κινηματογράφο, και ολοκλήρωσε το ντοκτορά του στην Επιχειρηματικότητα στα Οπτικοακουστικά Μέσα (Les Entrepreneurs de L’Audiovisuel Européen), στις Βρυξέλες το 1989. Τον ίδιο χρόνο έκανε αίσθηση στον καλλιτεχνικό κόσμο καθώς ολοκλήρωσε το αριστουργηματικό, δραματικό ντοκιμαντέρ του ”Looking for Langston” με το οποίο διερεύνησε τη ζωή και το έργο του συγγραφέα Langston Hughes και την Αναγέννηση του Χάρλεμ (Harlem Renaissance). (Αμερική, δεκαετίες 1920, 1930)
Το 1991 με την πρώτη του ταινία, “Young Soul Rebels”, κέρδισε το βραβείο Semaine de la Critique (Κριτικών) στο Φεστιβάλ των Κανών. Στα γενέθλια της εκλιπούσας Βασίλισσας Ελισάβετ το 2017, τιμάται με τον τίτλο Commander of the Most Excellent Order of the British Empire (CBE) και το 2018 γίνεται μέλος της Βασιλικής Ακαδημίας.
Κατά το 2022 αναγνωρίστηκαν οι συνολικές υπηρεσίες που προσφέρει με το έργο του στην διαφορετικότητα και ενσωμάτωση στην Τέχνη και του απονέμεται ο τίτλος του ιππότη (Sir).
Τα έργα του έχουν κατακτήσει και εγκατασταθεί σε όλες τις πινακοθήκες και σύγχρονα μουσεία σε όλο τον κόσμο. Ο εκπληκτικός καλλιτέχνης Sir Isaac Julien λοιπόν, έχει καταρρίψει τα εμπόδια μεταξύ τόσο των καλλιτεχνικών κλάδων όσο και των ανθρώπων, ενώ αντλεί την έμπνευσή του από κρίσιμα θέματα της παγκόσμιας ιστορίας και του πολιτισμού.
Αυτή λοιπόν η φιλόδοξη σόλο παράσταση με τίτλο “Isaac Julien: What Freedom Is To Me” (Τι είναι για μένα η ελευθερία) στην Tate Britain, καταγράφει την εξέλιξη της πρωτοποριακής του δουλειάς στον κινηματογράφο και το βίντεο για τέσσερις δεκαετίες από τη δεκαετία του 1980 έως σήμερα, αποκαλύπτοντας μια καριέρα που παραμένει τόσο σκληρά πειραματική και πολιτικά φορτισμένη όσο και πριν από σαράντα χρόνια που ξεκίνησε.
Παρουσιάζονται με εκπληκτικό τρόπο, μια επιλογή βασικών έργων από τις πρωτοποριακές πρώιμες ταινίες του Julien που περιέχουν τα καθηλωτικά βίντεο τριών οθονών που έγιναν για την εγκατάσταση της γκαλερί, μέχρι τις καλειδοσκοπικές, γλυπτικές εγκαταστάσεις πολλαπλών οθονών για τις οποίες είναι γνωστός σήμερα.
Όλα μαζί συγκεντρωμένα τα εκπληκτικά έργα του, εξερευνούν τον τρόπο που ο αριστουργηματικός δημιουργός Julien καταρρίπτει τα εμπόδια μεταξύ διαφορετικών καλλιτεχνικών κλάδων “σχεδιάζοντας” μέσα από τον κινηματογράφο, τον χορό, τη φωτογραφία, τη μουσική, το θέατρο, τη ζωγραφική και τη γλυπτική.
Το φουαγέ της εισόδου, δεν αποκαλύπτει πλήρως το μέγεθος των εκπληκτικών δημιουργημάτων που θα ακολουθήσουν. Εδώ συναντάμε κάποια από τα πρώιμα έργα του, με το εντυπωσιακό πορτρέτο αφίσα της έκθεσης να δεσπόζει στο χώρο και με τον τίτλο της έκθεσης στους τοίχους εμφανέστατα να κυριαρχεί.
Προσμονή για να απολαύσουμε πρωτοποριακή τέχνη μέσα σε εφτά ταινίες-εγκαταστάσεις μεγάλης κλίμακας, με τις πολλές οθόνες που διερευνούν την κίνηση και την μετανάστευση των λαών σε διαφορετικές ηπείρους, χρόνους και χώρους. Όλες οι ταινίες που προβάλλονται εντός της έκθεσης έχουν συνολική διάρκεια 3 ώρες 39 λεπτά 33 δευτερόλεπτα. Χρειάζεται χρόνος για να απολαύσεις το μεγαλείο και την μεγαλοφυΐα του!
Και ναι, ανοίγουμε την πόρτα και μπαίνουμε στην έκθεση, στο καθηλωτικό Σύμπαν του ποιητή της εικόνας Isaac Julien! Είναι η ποιητική αναζήτηση μιας υπέροχης γλώσσας που εκφράζει τις καθημερινές εμπειρίες ανθρώπων με τις ίδιες πανανθρώπινες καταβολές.
Το ταξίδι μας ξεκινά με το “Once Again . . . (Statues Never Die)”, (Άλλη μια φορά . . . (Τα αγάλματα δεν πεθαίνουν ποτέ)), (2022). Η τελευταία ταινία του Julien, κάνει πρεμιέρα, παρουσιάζεται για πρώτη φορά στην Ευρώπη. Εξερευνά τη σχέση μεταξύ του Αμερικανού συλλέκτη Albert C. Barnes και του διάσημου φιλόσοφου και πολιτιστικού κριτικού Alain Locke, γνωστός ως ο «Πατέρας της Αναγέννησης του Χάρλεμ».
Η ταινία εξετάζει την ιστορική σχέση τους, τον αμοιβαία διαμορφωτικό κριτικό διάλογό τους και τον σημαντικό αντίκτυπό που άφησε η δουλειά τους, ως εκπαιδευτικοί και ακτιβιστές, για λογαριασμό διαφόρων αφροαμερικανικών διεκδικήσεων και προκλήσεων.
Οι τεράστιες οθόνες παίζουν ασταμάτητα και εναλλάσσουν εικόνες σαν ένα όνειρο στο σκοτάδι όπου κυριαρχούν οι προβολές, άριστα στημένες στο χώρο. Μας συνεπαίρνουν οι συζητήσεις για την τέχνη και τα αντικείμενα, για το πώς οι άνθρωποι βλέπουν τα πράγματα ή και όχι, προβληματισμοί για την βία που κυριαρχεί και τη δύναμη των ερωτήσεων, όλα, όλα να έρχονται και να επανατοποθετούν τη ζωή μας.
Συνεχίζουμε με τεταμένη την προσοχή μας, στην έκθεση που προβάλλει επίσης την εγκεκριμένη ταινία του Julien “Lessons of the Hour” (2019). Ένας ποιητικός διαλογισμός για τη ζωή και την εποχή του Frederick Douglass, του οραματιστή Αφροαμερικανού ρήτορα, φιλόσοφου, διανοούμενου και αυτοαπελευθερωμένου αγωνιστή της ελευθερίας. που γεννήθηκε ως σκλάβος στο Μέριλαντ των Η.Π.Α. Από το 1845-7, ο Ντάγκλας έκανε επανειλημμένες επισκέψεις στο Εδιμβούργο, ενώ διοργανώνει εκστρατείες σε ολόκληρο το Ηνωμένο Βασίλειο και την Ιρλανδία κατά της δουλείας στις ΗΠΑ.
Γυρισμένο σε τοποθεσίες στο Εδιμβούργο, το Λονδίνο και την Ουάσιγκτον DC, το έργο του Julien προβάλει μερικές από τις πιο σημαντικές ομιλίες του Douglass, όπως το “Lessons of the Hour”, “What to the Slave is the 4th of July;” και “Lecture on Pictures”.
Σε αυτή τη διάλεξη του 1861, ο Douglass, ο οποίος μάλιστα υπήρξε ο πιο πολυφωτογραφημένος Αμερικανός τον 19ο αιώνα, ήταν σε εγρήγορση για τη δύναμη των εικόνων, εξέφρασε το όραμά του για το πώς η δημιουργία εικόνων και η φωτογραφία θα μπορούσαν να προσφέρουν ισχυρά εργαλεία στον αγώνα για κοινωνική δικαιοσύνη και ίσα ανθρώπινα δικαιώματα για όλα. Ριζοσπαστισμός, πρωτοπορία και μεγάλη πηγή έμπνευσης για τον Julien!
Αυτό το υπέροχο έργο λοιπόν, εκτυλίσσεται σε δέκα οθόνες θυμίζοντας το στυλ ενός salon hang του 19ου αιώνα (έργα στοιβαγμένα κάθετα και οριζόντια) και συνδυάζει ταμπλό ζωγραφικής που φαντάζονται τον Ντάγκλας με βασικές προσωπικότητες από τη δημόσια και ιδιωτική ζωή του, με μοντάζ από πρόσφατες εποχές, που συνδυάζουν το παρόν και το παρελθόν.
Περιγράφοντας την προσέγγισή του Julien θα μπορούσαμε να πούμε πως είναι «ένα σκηνικό της ιστορίας μέσα από έναν σύγχρονο φακό», καθώς το ισχυρό και συναρπαστικό πορτρέτο, υπογραμμίζει τη συνεχιζόμενη συνάφεια και τον άμεσο χαρακτήρα των λόγων του Douglass στις μέρες μας. Το έργο αντιπροσωπεύει εμφανώς την 40χρονη δέσμευση του Julien στον πολιτιστικό ακτιβισμό, την πολιτική και την ποιητική, την ηθική και κοινωνική επιρροή της εικόνας.
Η χρήση του χορού από τον Julien για την εννοιολογική άρθρωση μέσω της κίνησης των λαών σε διαφορετικές ηπείρους, χρόνους και χώρους, αντικατοπτρίζεται στην πρωτοποριακή κινηματογραφική εγκατάσταση τριών οθονών Western Union: Small Boats (2007) και τη θεαματική Lina Bo Bardi - A Marvelous Entanglement (2019).
Στη Western Union, μια σειρά από “χρονογραφήματα” κυριολεκτικά χορογραφούνται από τον διεθνούς φήμης, βρετανικής καταγωγής χορογράφο Russell Maliphant (1961) δημιουργώντας έναν ποιητικό και έντονο προβληματισμό για τις αφρικανικές ιστορίες μετανάστευσης και τις τραυματικές επιπτώσεις τους, σε ανθρώπους, περιβάλλοντα χώρο και μνημεία.
Το A Marvelous Entanglement από την άλλη, περιλαμβάνει μια εκπληκτική παράσταση από το Balé Folclórico da Bahia που γυρίστηκε στο Μουσείο Μοντέρνας Τέχνης της Bahia στη Βραζιλία, διαλογιζόμενοι την κληρονομιά της με ιταλική καταγωγή, Βραζιλιάνας, οραματίστριας μοντερνίστριας αρχιτέκτονα και σχεδιάστριας Lina Bo Bardi (1914–1992).
Συγκλονιστικό το ”Looking for Langston” που αναφέραμε στη βιογραφία του πιο πάνω. Κομβική ταινία του καλλιτέχνη που εξερευνά μέσα από τη τη ζωή και το έργο του συγγραφέα Langston Hughes, τη Μαύρη, queer επιθυμία, σε ένα σκηνικό που συνδυάζει ποίηση και εικόνα για να μπούμε στον ιδιωτικό κόσμο και χώρο των μαύρων καλλιτεχνών και συγγραφέων που ήταν μέρος της Αναγέννησης του Χάρλεμ τη δεκαετία του 1920.
Η ταινία γυρίστηκε στο απόγειο της πανδημίας του AIDS τη δεκαετία του 1980. Ξεκινά με μια ηχογράφηση μιας ραδιοφωνικής εκπομπής που έγινε ως φόρο τιμής στον αμερικανό ποιητή και κοινωνικό ακτιβιστή Hughes μετά τον θάνατό του το 1967. Συγκέντρωση βαρυπενθούντων σε μια φανταστική εκδοχή της κηδείας του Hughes, με τον Julien να παίζει τον ρόλο του νεκρού ποιητή στο φέρετρό του. Η κάμερα μετακομίζει σε μια σκηνή μπαρ, άντρες με μαύρη γραβάτα μαζεύονται αναζητώντας συντροφιά, για να χορέψουν τρυφερά ή να καθίσουν με ένα ποτό ή τσιγάρο στο χέρι.
Φανταστικές σκηνές και ονειρικές σεκάνς σε πλάνα αρχείου, ανιχνεύοντας τη σχέση μιας νεότερης εκδοχής του Hughes με το αντικείμενο του πόθου του, με ηχογραφημένη ποίηση και μουσική κλαμπ της δεκαετίας του 1980. Και τότε έρχεται και απλώνεται η βία, κυριαρχεί η καταστροφή και η μισαλλοδοξία, καθώς, μια επιδρομή στο μπαρ από έναν όχλο αστυνομικών και κακοποιών στοιχείων με ξυρισμένα κεφάλια, δερμάτινα μπουφάν και βαριές μπότες, μας δείχνει με τον πιο ξεκάθαρο τρόπο τους καθημερινούς κινδύνους που αντιμετωπίζουν οι queer έγχρωμοι άνθρωποι.
Βαθιά πολιτικός ο Julien καταφέρνει να θέτει τους προβληματισμούςτου για παγκόσμια ζητήματα, όπως με το Ten Thousand Waves (2010). Μια καθηλωτική εγκατάσταση φιλμ που προβάλλεται σε εννέα οθόνες διπλής όψης διατεταγμένες σε μια δυναμική δομή. Η αρχική έμπνευση για αυτήν την εγκατάσταση κινούμενης εικόνας, ήταν η τραγωδία του Morecambe Bay του 2004, στην οποία περισσότεροι από 20 Κινέζοι εργάτες-μετανάστες που μάζευαν στρείδια πνίγηκαν στα ανοιχτά της ακτής του Lancashire, στη βορειοδυτική Αγγλία όταν πλημμύρισε.
Ο Julien συνυφαίνει ποιητικά τη σύγχρονη κινεζική κουλτούρα με τους αρχαίους μύθους της. Σε μια ενότητα, διηγείται την ιστορία του νησιού Yishan, την ιστορία των ψαράδων του 16ου αιώνα που χάθηκαν και κινδύνευσαν στη θάλασσα, και έρχεται η φιγούρα της θεάς της θάλασσας που οδηγεί τους ψαράδες στην ασφάλεια. Η εγκατάσταση περιδιαβαίνει στους δρόμους τόσο της σύγχρονης όσο και της παλιάς Σαγκάης και περιλαμβάνει μουσική και ήχους που συγχωνεύουν τις ανατολικές και δυτικές παραδόσεις.
Το Ten Thousand Waves παρακολουθεί και υπάρχει σαν μια αντανάκλαση της κίνησης των ανθρώπων στις ηπείρους, στον κόσμο μας. Τους κατατρεγμένους, τους μετανάστες και τους πρόσφυγες που αναζητούν πατρίδα να εναποθέσουν με ασφάλεια την ζωή, τις ελπίδες και τα όνειρά τους.
Και τέλος το θρυλικό “Vagabondia” (2000) είναι μια εγκατάσταση διπλής κατοπτρικής προβολής, επτά λεπτών, που διερευνά τον τρόπο που οι δομές εξουσίας επηρεάζουν τις ιστορικές αφηγήσεις στα μουσεία.
Τοποθετημένο στο μουσείο του Sir John Soane (1753–1837), του Λονδίνου, το οποίο ο αρχιτέκτονας σχεδίασε στις αρχές του δέκατου ένατου αιώνα για να στεγάσει τη συλλογή έργων τέχνης και αντικειμένων του. Το βίντεο δείχνει μια μαύρη γυναίκα συντηρήτρια καθώς καθώς επιθεωρεί το μουσείο τη νύχτα. Όπως κυκλοφορεί, στο σπίτι εμφανίζονται φανταστικές φιγούρες με ενδύματα εποχής.
Το βίντεο του Julien παραπέμπει σε έναν κόσμο από καθρέφτες και σκιές και παρουσιάζει μια φιγούρα ενός μαύρου χορευτή-αλήτη, που ζωντανεύει έτσι όπως απεικονίζεται στη σειρά οκτώ πινάκων, στο παραμύθι ηθών, “A Rake's Progress” του William Hogarth του 1732-34.
Για τον Julien, ο χορευτής υπογραμμίζει τους τρόπους με τους οποίους η συλλογή του μουσείου επωφελήθηκε από την αποικιακή εκμετάλλευση. Ο Julien χρησιμοποιεί μια φωνή σε γαλλική προφορά– ένα μείγμα γαλλικών, καραϊβικών και αφρικανικών γλωσσών όπως μιλιούνται στον τόπο καταγωγής του στην Σάντα Λουτσία, για να αφηγηθεί την ιστορία, αντιπροσωπεύοντας όλες τις περίπλοκες ταυτότητες που αποτελούν αυτήν την ιστορία. Θέλει να τονίσει χαρακτηριστικά τους τρόπους με τους οποίους η συλλογή του μουσείου επωφελήθηκε από τον αποικισμό άλλων πολιτισμών.
Συγκλονιστικά αφηγήματα ενός καταπληκτικού καλλιτέχνη με πραγματικά εντυπωσιακό έργο, σε μια πολυαναμενόμενη έκθεση – αφιέρωμα που μας αποζημιώνει με τα υπέροχα αριστουργήματα που παρουσιάζονται και με τον τρόπο που παρουσιάζονται από την Tate.
Αναδεικνύεται πρωτοπόρα η κριτική σκέψη του καταπληκτικού δημιουργού, με μόνη δέσμευσή του τη διερεύνηση της αφρικανικής διασπορικής πολιτικής και κουλτούρας βρίσκοντας μοναδικά τον τρόπο με το έργο του να καταρρίπτει όλα τα εμπόδια μεταξύ διαφορετικών καλλιτεχνικών κλάδων, βάζοντας στο κέντρο τα θέματα του πόθου και της εσωτερικής δύναμης, των ανθρώπινων παθών και αδυναμιών, της ιστορίας και του παγκόσμιου πολιτισμού.
Μια φανταστική παρουσίαση, με βαθιά στοχαστικές και συναρπαστικές εγκαταστάσεις στους καταπληκτικούς χώρους της Tate Britain! Οι έννοιες που τυλίγουν το έργο του, οι έννοιες που ξεπηδούν και μας τυλίγουν, οι εικόνες του πρωτοποριακού έργου του που σίγουρα κουβαλάμε μέσα μας, αυτές οι εικόνες μεστώνουν το μέσα μας και θα κάνουν τον κόσμο μας να δρασκελίσει ένα τεράστιο βήμα που θα τον φέρει κοντύτερα στην ισότητα, στον σεβασμό στη διαφορετικότητα και στη δικαιοσύνη.
---------
**Πληροφορίες για την έκθεση “Isaac Julien: What Freedom Is To Me” στην Tate Britain, του Λονδίνου, μπορείτε να βρείτε εδώ: https://www.tate.org.uk/whats-on/tate-britain/isaac-julien
-----------
Photo: A.KATSIOULA
Comentários