Leigh Bowery, χωρίς Taboo

Leigh Bowery / Λι Μπάουερι : Καλλιτέχνης, περφόρμερ, μοντέλο, τηλεοπτική περσόνα, οργανωτής νάιτ κλαμπ, σχεδιαστής μόδας, μουσικός, αλλάζει πολλούς διαφορετικούς ρόλους και μορφές αμφισβητώντας τους κανόνες της αισθητικής, της σεξουαλικότητας και του φύλου, παραμένοντας ζωντανός στην queer κουλτούρα, 30 ολόκληρα χρόνια μετά τον θάνατό του

-----------

Δείτε το videopodcast στο YouTube κάνοντας κλικ επάνω

Ακούστε το podcast στο Spotify κάνοντας κλικ επάνω, ή στο Spotify for creators κάτω

---------------------

Από την Αγνή Κατσιούλα

---------------------

Συνιδρυτής του φημισμένου κλαμπ Taboo με τον εραστή του ζωγράφο Trojan, πρωταγωνιστής σε πίνακες του Λούσιαν Φρόιντ (Lucian Freud), σε φωτογραφικά πορτρέτα του Νικ Νάιτ (Nick Knight) αλλά και σε ταινίες του Τσαρλς Άτλας (Charles Atlas), μετέχει στην ομάδα του διάσημου χορευτή Michael Clark, χρησιμοποιεί συνεχώς το σώμα του ως πρώτη ύλη, δηλώνοντας ότι «η σάρκα είναι το πιο υπέροχο ύφασμα», δημιουργώντας μια μορφή σύγχρονου σουρεαλισμού. Ο νεαρός από την Αυστραλία, κατέκτησε με την drag κουλτούρα το Λονδίνο την περίοδο που η Μάργκαρετ Θάτσερ βρισκόταν στην εξουσία, στις δεκαετίες του 80 και του 90 μέσα από τον μυστικό και απαγορευμένο δημόσια κόσμο των πολυσεξουαλικών και γκέι κλάμπ. Πεθαίνει χτυπημένος από τον ιό HIV στα 33 του χρόνια όμως, στη σύντομη και ασυνήθιστη ζωή του, ο Bowery χάραξε μια πραγματικά μοναδική πορεία, αφήνοντας ένα ξεχωριστό και αναμφισβήτητο σημάδι στον κόσμο της τέχνης, στη νυχτερινή ζωή της βρετανικής πρωτεύουσας. Με τις τολμηρές και εξωφρενικές παραστάσεις του σε γκαλερί, θέατρα και δρόμους, επαναπροσδιόρισε τα ρούχα και το μακιγιάζ ως μορφές ζωγραφικής και γλυπτικής. Οι εμβληματικές εικόνες του συνεχίζουν να αντηχούν, με την επιρροή του να είναι ορατή στο έργο προσωπικοτήτων όπως ο Alexander McQueen, η Vivienne Westwood, ο Jeffrey Gibson, η Anohni και η Lady Gaga.

** Αφορμή για το αφιέρωμα μας το London Pride 2025 αλλά και η παρουσίαση του “εξωφρενικού”, πολύπλοκου και δημιουργικού ανθρώπου που άφησε ένα ξεχωριστό και αναμφισβήτητο στίγμα μέσα από την πλούσια έκθεση στην Tate Modern, εδώ στο Λονδίνο, με τίτλο το όνομά του “Leigh Bowery”

-----------

Το Λονδίνο! Μια πόλη που συνεχώς αποδεικνύει περίτρανα πως είναι ένα παγκόσμιο παράδειγμα αναφοράς για την πολυπολιτισμικότητά της.

Η παγκοσμιοποίηση έχει διευκολύνει τους ανθρώπους να μετακινούνται σε όλο τον κόσμο. Στο Λονδίνο, αυτό οδήγησε στην άνοδο της πολυπολιτισμικότητας του, όπου πολλές διαφορετικές πολιτιστικές ή εθνοτικές ομάδες ζουν και συνεργάζονται δίπλα δίπλα.

Εκτός από τον πολιτισμό, το Λονδίνο αντιπροσωπεύει επίσης τις θρησκείες από όλο τον κόσμο. Η πόλη είναι ένας ασφαλής χώρος για ανθρώπους κάθε θρησκευτικού υπόβαθρου για να ασκήσουν την πίστη τους.

Τα άτομα λοιπόν που ζουν σε τέτοιες κοινωνίες συνήθως σκέφτονται, αντιλαμβάνονται, συμπεριφέρονται και ανταποκρίνονται σε παγκόσμια ζητήματα με πιο σύνθετους τρόπους.

Μια τέτοια συνένωση διαφορετικών φυλών, εθνικοτήτων, γλωσσών, θρησκειών, τάξεων, φύλου κ.λπ. καθιστά σαφές ότι άνθρωποι από διαφορετικούς πολιτισμούς και νοοτροπίες μέσα σε μια τόσο ανοιχτή σε όλους κοινωνία συνυπάρχουν και εργάζονται αρμονικά και βέβαια απολαμβάνουν ίσα δικαιώματα.

Ένα και μόνο ένα γίνεται σαφές σε τέτοιες κοινωνίες όπως η βρετανική πρωτεύουσα, πως αγκαλιάζεται η διαφορετικότητα και βέβαια γίνεται αποδεκτή με σεβασμό η αυτοαναφορικότητα, το δικαίωμα στην αυτοδιάθεση και η πλήρης αυτονομία του κάθε ατόμου ξεχωριστά.

Ο σερ Sadiq Khan υπηρετεί ως Δήμαρχος του Λονδίνου από το 2016, επανεκλεγμένος στο αξίωμα το 2021. Πολιτικός και δικηγόρος γεννημένος το 1970, στο Tooting του Νότιου Λονδίνου, είναι μέλος του Εργατικού Κόμματος, -ανήκει στην αριστερή πτέρυγα του κόμματος και ιδεολογικά χαρακτηρίζεται ως σοσιαλδημοκράτης.

Οι γονείς του είναι πακιστανικής καταγωγής και μετανάστευσαν στην Βρετανία λίγο πριν τη γέννηση του. Είναι Μουσουλμάνος ασκών τα θρησκευτικά του καθήκοντα, όμως έχει εκφράσει την άποψη ότι «πολύ συχνά οι άνθρωποι που «εκπροσωπούν» την ισλαμική πίστη δεν είναι αντιπροσωπευτικοί, είναι θυμωμένοι άνδρες με γενειάδες. Και αυτό δεν είναι το νόημα του Ισλάμ» καθώς ο ίδιος είναι κοινωνικά φιλελεύθερος και μετριοπαθής.

Κάθε χρόνο ο Δήμαρχος Sadiq Khan ηγείται του London Pride, της παρέλασης Υπερηφάνειας και των εορτασμών στην εμβληματική πλατεία Τραφάλγκαρ καθώς όλη η πόλη μετατρέπεται σε μια πολύχρωμη γιορτή ισότητας και δικαιωμάτων όχι μόνο για την LGBTQ+ κοινότητα αλλά για όλους μας.

Το Pride in London είναι ένα ισχυρό κίνημα με περισσότερους από 35.000 “διαδηλωτές” και προσελκύει πάνω από 1,5 εκατομμύριο θεατές, καθιστώντας το μία από τις μεγαλύτερες ετήσιες εκδηλώσεις της πόλης. 

Φέτος η παρέλαση ξεκινά από το Hyde Park Corner, διασχίζει το Piccadilly Circus, κατεβαίνει την Haymarket και κατά μήκος της οδού Cockspur μέχρι την πλατεία Trafalgar, καταλήγοντας στο Whitehall Place. Η παρέλαση και οι εκδηλώσεις είναι δωρεάν για να τα παρακολουθήσεις. Φέτος μάλιστα η Αμερικανίδα ντίβα Chaka Khan, μαζί με τον νικητή της Eurovision 2025, Αυστριακό JJ, θα καταλάβουν την κεντρική σκηνή στην πλατεία Τραφάλγκαρ το Σάββατο 5 Ιουλίου.

Οι 500 ομάδες που λαμβάνουν μέρος, συμπεριλαμβανομένων οργανώσεων της κοινότητας LGBTQΙΑ+, μεγάλων επιχειρήσεων και συνεργατών τους, χορηγών και οι συμμετέχοντες διαδηλώνουν αλληλεγγύη προς τους ΛΟΑΤΚΙΑ+. Γιορτάζονται σημαντικά ορόσημα και επέτειοι, μαζί με διακεκριμένους υποστηρικτές, παρουσιάζοντας την πλούσια ιστορία και τη συνεχή πρόοδο των ποικίλων κοινοτήτων ΛΟΑΤΚΙΑ+ του Λονδίνου.

Περιττό βέβαια να πούμε πως ο Ιούνιος και ο Ιούλιος είναι σημαντικότατοι μήνες στη Βρετανία για την ΛΟΑΤΚΙΑ+ κοινότητα, καθώς με ειδικές εκδηλώσεις δίνεται σε όλους μας μια μοναδική ευκαιρία να αναγνωρίσουμε και να αναλογιστούμε τις ζωές των λεσβιών, ομοφυλόφιλων, αμφιφυλόφιλων, τρανσεξουαλικών, Queer, Ίντερσεξ και ασεξουαλικών ατόμων (LGBTQΙΑ+) και τη συμβολή τους στη σύγχρονη κοινωνία μας.

Σκοπός δεν είναι μόνο η γιορτή, με αποκορύφωμα το Parade στο κέντρο της Βρετανικής Πρωτεύουσας, αλλά πρέπει όλα να τα δούμε ως μια δυνατότητα να συμμετάσχουν άτομα στις συζητήσεις και τις εκδηλώσεις που θα αμφισβητήσουν το στίγμα, την εικόνα και τα στερεότυπα που έχουν δοθεί στην ΛΟΑΤΚΙΑ+ κοινότητα. Βέβαια ο κύριος στόχος είναι ολόκληρος ο κόσμος μας να μπορέσει να εκπαιδευτεί, να γιορτάσει μαζί με την κοινότητα και όλοι μαζί να μοιραστούμε την κατανόηση που θα συμβάλλει στο να σπάσει η κληρονομιά της σιωπής, η μισαλλοδοξία και η ομοφοβία που υπάρχει σε πολλούς χώρους εργασίας, στο δρόμο αλλά και μέσα στα σπίτια ολόκληρου του κόσμου και όχι μόνο στο πολυπολιτισμικό Λονδίνο.

Τώρα, αυτή την εποχή λοιπόν, εν μέσω των εορτασμών, η πρωτοποριακή πινακοθήκη, Tate Modern δίπλα από τον Τάμεση στο Bankside, στην καρδιά του Σίτι εδώ στο Λονδίνο, φέρνει στο κοινό την συγκλονιστική, αναδρομική έκθεση ενός “εξωφρενικού”, πολύπλοκου, δημιουργικού, πολυσεξουαλικού ανθρώπου που άφησε ένα ξεχωριστό και αναμφισβήτητο στίγμα στην ζωή και την τέχνη, του Leigh Bowery.

Η μεγάλη παρουσίαση στις αίθουσες του τρίτου ορόφου τιμά την προκλητική και πρωτοποριακή καριέρα, ενός από τους πιο ατρόμητους και πρωτότυπους καλλιτέχνες του 20ού αιώνα.

Στη σύντομη αλλά εξαιρετικά ενδιαφέρουσα ζωή του, ο Bowery χάραξε μια πραγματικά μοναδική πορεία. Γνωστός ως καλλιτέχνης, περφόρμερ, μοντέλο, τηλεοπτική περσόνα, οργανωτής νάιτ κλαμπ, σχεδιαστής μόδας, μουσικός, ανέλαβε πολλούς διαφορετικούς ρόλους, αλλά πάντα αρνούνταν να περιοριστεί σε συμβατικά και τετριμμένα.

Επαναπροσδιορίζει τα ρούχα και το μακιγιάζ ως μορφές γλυπτικής και ζωγραφικής, δοκιμάζει και ξεφεύγει από τα όρια του καθωσπρεπισμού και της ευπρέπειας και δημιούργησε μια νέα μορφή performance art για να εξερευνήσει το σώμα ως εργαλείο αλλαγής σχήματος, με τη δύναμη να αμφισβητεί τους κανόνες αισθητικής, της σεξουαλικότητας και του φύλου.

Για πρώτη φορά, η Tate Modern συνδυάζει σε αυτή την έκθεση, τα αλλόκοτα και εκθαμβωτικά κοστούμια του Bowery μαζί με τη ζωγραφική, τη φωτογραφία και το βίντεο για να εξερευνήσει τον τρόπο που αυτός ο αντισυμβατικός άνθρωπος άλλαξε την τέχνη, τη μόδα και την ποπ κουλτούρα για πάντα.

Χαρτογραφώντας το ταξίδι ενός νεαρού αγοριού που γεννήθηκε στις 25 Μαρτίου 1961 στο ήσυχο προάστιο Sunshine στη Μελβούρνη της Αυστραλίας, και ο οποίος έγινε παγκόσμια αναγνωρισμένη πολιτιστική προσωπικότητα, προσφέρει ένα πλήρη πορτρέτο του ανθρώπου που άφησε ένα ξεχωριστό και αναμφισβήτητο στίγμα στη σύγχρονη τέχνη και όχι μόνο.

Υπήρξε συνιδρυτής του φημισμένου κλαμπ Taboo με τον εραστή του ζωγράφο Trojan (1966-1986), πρωταγωνιστής σε πίνακες του Λούσιαν Φρόιντ (Lucian Freud, 1922-2011), σε φωτογραφικά πορτρέτα του Νικ Νάιτ (Nick Knight, 1958) αλλά και σε ταινίες του Τσαρλς Άτλας (Charles Atlas, 1949), μετέχει στην ομάδα του διάσημου χορευτή Michael Clark (1962), χρησιμοποιεί συνεχώς το σώμα του ως πρώτη ύλη, δηλώνοντας ότι «η σάρκα είναι το πιο υπέροχο ύφασμα», δημιουργώντας μια μορφή σύγχρονου σουρεαλισμού.

Υπήρξε ένα τολμηρό, πειραματικό πνεύμα της δεκαετίας του 1980 δημιουργώντας αξέχαστες βραδιές ζωντανών και ηχητικών παραστάσεων τέχνης. Ανατρεπτικό άτομο κατέκτησε με την drag κουλτούρα το Λονδίνο την περίοδο που η Μάργκαρετ Θάτσερ βρισκόταν στην εξουσία, στις δεκαετίες του 80 και του 90.

Καταφέρνει να προκαλεί με την ανατρεπτική τέχνη του και την queer περσόνα του, ακριβώς την εποχή που συλλαμβάνονταν οι ομοφυλόφιλοι που αντάλλασαν φιλί δημόσια, δημιουργώντας μέσα από τον μυστικό και απαγορευμένο δημόσια κόσμο των πολυσεξουαλικών και γκέι κλάμπ.

Ο Bowery ταξιδεύει και φτάνει στο Λονδίνο από την Αυστραλία το 1980, θέλοντας να δημιουργήσει μια μορφή καλλιτεχνικής έκφρασης που να αντιστέκεται στους κανόνες της κυρίαρχης κουλτούρας.

Η έκθεση αυτή μας δίνει την μοναδική ευκαιρία να διερευνήσουμε πώς εξελίχθηκε η ζωή, η καριέρα και η δημιουργικότητα του Bowery, στην εναλλακτική σκηνή των κλαμπ της πόλης, όπως αποτυπώθηκε από φωτογράφους όπως οι David Swindells, Derek Ridgers και Alex Gerry.

Αναδυόμενος δίπλα σε ένα δίκτυο αξιοσημείωτων προσωπικοτήτων όπως ο Trojan, η Scarlett Cannon, ο Boy George (1961) και η Princess Julia (1960), ο Bowery εδραίωσε τη διεθνή του φήμη με την έναρξη του δικού του νυχτερινού κλαμπ που ονομάζεται Taboo κατά το 1985.

Το Taboo στο Maximus στην πλατεία Leicester υπήρξε ένας απελευθερωτικός χώρος που προσφέρει στον Bowery και τους φίλους του την ελευθερία να εξερευνήσουν την ταυτότητά τους και να μεταμορφωθούν.

Το Taboo έγινε "το μέρος που έπρεπε να είναι" με μεγάλες ουρές για να εισέλθει κάποιος. Τα ναρκωτικά, ιδιαίτερα το ecstasy, έγιναν μέρος της χορευτικής σκηνής για τους συμμετέχοντες στην νυχτερινή ζωή του.

Το κλαμπ αψήφησε τις σεξουαλικές συμβάσεις, αγκάλιασε τον "πολυσεξουαλισμό" και έπαιξε απροσδόκητες επιλογές τραγουδιών. Οι DJs ήταν οι Jeffrey Hinton, Rachel Auburn και Mark Lawrence. Μεταξύ των τακτικών καλεσμένων ήταν οι Boy George, George Michael, John Galliano, Judy Blame, Bodymap, Michael Clark, John Maybury, Cerith Wyn Evans. Το Taboo διήρκεσε 18 μήνες και έκλεισε το 1986.

Ο Bowery άκμασε κυριολεκτικά μέσα σε αυτό, εμφανιζόμενος εξαιρετικός και ξεχώρισε από το πλήθος μέσα από το τολμηρό και ξεχωριστό στυλ του. Μοναδικός ως σχεδιαστής μόδας, ο Bowery επιμελούνταν και σχεδίαζε ο ίδιος τις ενδυματολογικές του επιλογές.

Είχε μάλιστα αρκετές εκθέσεις παρουσιάζοντας τις συλλογές του στο Λονδίνο, τη Νέα Υόρκη και το Τόκιο. Το έργο του περιείχε εξαιρετικά δημιουργικά κοστούμια, μακιγιάζ, περούκες και καλύμματα κεφαλής, όλα σε συνδυασμό με εντυπωσιακά και συχνά κιτς στοιχεία.

Σχεδίασε επίσης κοστούμια για την Ομάδα Χορού του Michael Clark με την συνεργασία τους να διαρκεί σχεδόν μια δεκαετία. Όταν η ομάδα αυτή του Clark εμφανίστηκε στην Ακαδημία Μουσικής του Μπρούκλιν το 1987, ο Bowery κέρδισε το βραβείο Bessie για το έργο του στο “No Fire Escape in Hell”.

Ως καλλιτέχνης performance, ο Bowery απολάμβανε τη δημιουργία των κοστουμιών και συχνά σόκαρε το κοινό σε σόλο εμφανίσεις του.

Περισσότερα από 20 από τα περίπλοκα κοστούμια που σχεδίασε και κατασκεύασε στο χέρι, πολλά από τα οποία με τη συνεργάτιδά του Nicola Rainbird (1961) - η οποία αργότερα προς το τέλος της ζωής του, έγινε σύζυγός του - και τον κορσετίστα Mr Pearl (1962), παρουσιάζονται στην Tate Modern για πρώτη φορά.

Βέβαια, τα εντυπωσιακότατα κοστούμια χωρίς αυτόν μέσα, είναι απλώς ρούχα. Φωτογραφίες του Fergus Greer (1961) δείχνουν πώς ο Bowery έδωσε ζωή σε αυτά τα εντυπωσιακά «Looks» με κινούμενους τρόπους, ενώ ταινίες των John Maybury και Baillie Walsh αποκαλύπτουν τη συνεργατική φύση του εκείνης της εποχής.

Μια μουσική βιντεοεγκατάσταση από τον σκηνοθέτη και DJ Jeffrey Hinton, που δημιουργήθηκε ειδικά για την έκθεση στην Tate, μεταφέρει παραστατικά στο κοινό, τόσο το ονειρικό γλέντι όσο και τις προκλήσεις της εποχής του Taboo, μεταφέροντας το κοινό πίσω σε μια ζωντανή underground κοινότητα.

Με την ενέργεια και την ονειροπόληση του Taboo να αντηχούν ακόμα στο βάθος, ο Bowery βγήκε από το νυχτερινό κέντρο διασκέδασης και ανέβηκε στις σκηνές του κόσμου του χορού και της τέχνης.

Η συνεργασία του και ως χορευτής με την ομάδα του Michael Clark την βλέπουμε να ξετυλίγεται μέσα στην έκθεση στα αποσπάσματα από το σχεδόν μυθοπλαστικό ντοκιμαντέρ του Charles Atlas, «Hail the New Puritan, 1986» και την ταινία «Because We Must, 1989».

Η “επιδειξιομανία” του Bowery ήρθε στο προσκήνιο το 1988, όταν πόζαρε πίσω από έναν αμφίδρομο καθρέφτη σε μια εμπορική γκαλερί για πέντε ημέρες. Κρυμμένος πίσω από έναν αμφίδρομο καθρέφτη, ξάπλωνε σε ένα ντιβάνι του 19ου αιώνα, περιποιούμενος και μακιγιάροντας τον εαυτό του, σκουπίζοντας την αντανάκλασή του, ενώ το κοινό παρακολουθούσε καθισμένο στο πάτωμα από την άλλη πλευρά.

Κάθε μέρα άλλαζε τα εκκεντρικά κοστούμια του και έτσι οι επισκέπτες συχνά επέστρεφαν δημιουργώντας το αδιαχώρητο, για να δουν τι θα φορούσε στη συνέχεια. Διάφοροι ήχοι κυκλοφορίας ακουγόντουσαν από το σύστημα ηχείων κατά τη διάρκεια της παράστασης του και υπήρχε μια διαφορετική μυρωδιά να πλανάται στον αέρα κάθε μέρα.

Η παράσταση, όπως καταγράφηκε από την Cerith Wyn Evans, σκηνοθέτησε όχι μόνο το σώμα του, αλλά και την ίδια την πράξη του κοιτάγματος. Δείχνοντας πώς ο Bowery μετέτρεψε την στειρότητα της γκαλερί σε έναν κοινωνικό χώρο, η ταινία «What’s Your Reaction to the Show? 1988» του σκηνοθέτη Dick Jewell αποκαλύπτει τις ειλικρινείς απόψεις φίλων και περαστικών που έγιναν μάρτυρες αυτού του φιλόδοξου κατορθώματος.

Μεγάλο κεφάλαιο ήταν η στενή φιλία του Bowery με τον Lucian Freud που σηματοδότησε μια καμπή στη σχέση του με τον κόσμο της σύγχρονης τέχνης στα τέλη της δεκαετίας του 1980.

Το 1988, ο Bowery γνώρισε τον διάσημο ζωγράφο στο κλαμπ του, το Taboo. Τους σύστησε μια κοινή φίλη, η καλλιτέχνιδα Cerith Wyn Evans. Ο Freud είχε δει μάλιστα τον Bowery να εμφανίζεται στην γκαλερί Anthony d'Offay, στο Λονδίνο, στην πρώτη δημόσια εμφάνιση του.

Κατ’ αρχάς πρέπει να αναφέρουμε πως ο Bowery χρησιμοποίησε πάντα το σώμα του και τον χειρισμό της σάρκας του για να δημιουργήσει περσόνες. Αυτό περιελάμβανε σχεδόν μαζοχιστικά το δέσιμο του κορμού του με ταινία και τρύπημα των μάγουλων του με καρφίτσες για να κρατάει μάσκες, καθώς και φοβερά αλλόκοτο μακιγιάζ, με υπερβολικό χρώμα και φορτωμένα ρούχα.

Ο Bowery όμως έβγαλε τα “φτιασίδια του” και πόζαρε γυμνός για τον Freud, για μια σειρά από μεγάλους σαρκικούς, ολόσωμους πίνακες που θεωρούνται από τα καλύτερα έργα του εκκεντρικού Lucian. Οι πίνακες τείνουν να υπερβάλλουν την σωματική διάπλαση του Bowery, που ήταν ύψους 1,80 μ. και βάρους 54 κιλών, δίνοντάς του στα έργα μνημειώδεις διαστάσεις.

Οι πίνακες είχαν ισχυρό αντίκτυπο ως μέρος της έκθεσης του Freud στο Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης το 1994. Ο μεγάλος Βρετανός ζωγράφος, είπε ότι τον έβρισκε «απόλυτα όμορφο» και πως ο Leigh ήταν από τη φύση του ένας ντροπαλός και ευγενικός άνθρωπος, και η φανταχτερή του προσωπικότητα ήταν εν μέρει μια μορφή αυτοάμυνας.

Αρκετοί από τους πίνακες του του Freud εκτίθενται στην Tate Modern, δείχνοντας πώς ο διάσημος καλλιτέχνης παρουσίασε μια φρέσκια άποψη για αυτόν τον εκθαμβωτικό ερμηνευτή. Παρακινημένος από την οικειότητα της γυμνής πόζας του για τον Freud, ο Bowery μετά από αυτό το γεγονός, άρχισε να χρησιμοποιεί όλο και περισσότερο το σώμα του ως πρώτη ύλη, δηλώνοντας μάλιστα ότι «η σάρκα είναι το πιο υπέροχο ύφασμα».

Πορτρέτα από φωτογράφους, συμπεριλαμβανομένου του Nick Knight, και ταινίες του Charles Atlas, εξερευνούν τον τρόπο που ο Bowery δημιούργησε μια μορφή σύγχρονου σουρεαλισμού, επαναπροσδιορίζοντας τον εαυτό του ως ένα παράξενο όν, ένα πλάσμα από άλλους κόσμους, σχεδόν εξωγήινο.

Αυτό επεκτάθηκε στις διαβόητες παραστάσεις τής «γέννησης», στις οποίες ο Bowery έδεσε τη Nicola Rainbird στο στήθος του και την «γέννησε» στη σκηνή, δείχνοντας πόσο πολύ ώθησε τα όρια της ανθρώπινης μορφής, επαναπροσδιορίζοντας ιδέες γύρω από το φύλο και την drag κουλτούρα.

Το 1990, λοιπόν, στη βραδινή παράσταση κλαμπ του Λονδίνου «Kinky Gerlinky», παρουσίασε την χαρακτηριστική του παράσταση «Birthing». Ντυμένος ως η drag performer Divine από το «Female Trouble», εμφανίστηκε στη σκηνή με ένα oversized t-shirt, σκούρα γυαλιά και μαντήλι. Φαινόταν τεράστιος και μιμούνταν τους διαλόγους της ταινίας.

Ξαφνικά, προς μεγάλη έκπληξη του κοινού, ξαφνικά πέφτει ανάσκελα και προσποιείται ότι «γεννά» το μωρό του, μια μικροκαμωμένη και γυμνή νεαρή γυναίκα που ήταν η φίλη, βοηθός και αργότερα όπως έχουμε πει σύζυγός του, η Nicola Rainbird.

Είχε κρυφτεί για το πρώτο μέρος της παράστασης δεμένη στην κοιλιά του Leigh με το πρόσωπό της στο καβάλο του. Στη συνέχεια, γλιστρούσε έξω από την ζώνη του και φαινόταν να ξεπροβάλλει από την κοιλιά του Bowery, σκάζοντας μέσα από το καλσόν του, μαζί με πολύ αίμα στη σκηνή, ενώ ο Bowery κραύγαζε και θρηνούσε. Στη συνέχεια, ο Bowery δάγκωνε τον ομφάλιο λώρο (λουκάνικα!), αγκάλιαζε το «νέο» μωρό του και οι δυο τους έκαναν μια υπόκλιση.

Ο Boy George είπε ότι το είδε αρκετές φορές και ότι «δεν έπαψε ποτέ να εντυπωσιάζεται και να αποδοκιμάζει».

Ακραίο αλλά συνέβη. Το 1994 ο Bowery που πειραματιζόταν με κλύσματα για να δημιουργήσει ένα “ανθρώπινο σιντριβάνι”, κατά τη διάρκεια της εμφάνισής του σε μια φιλανθρωπική εκδήλωση για το AIDS, στο “The Fridge” κλαμπ στο Brixton δεν μπόρεσε να πραγματοποιήσει το σόου του λόγω “θέσης” με αποτέλεσμα να τοποθετήσει λανθασμένα το σώμα του για τον “καλλιτεχνικό σκοπό του” με αποτέλεσμα να «ψεκάσει» την πρώτη σειρά με υγρά από τον πρωκτό του. Στο γεγονός ενεπλάκη η αστυνομία που τον συνέλαβε με αποτέλεσμα να του απαγορευτεί η είσοδος σε διάφορα κλαμπ του Λονδίνου.

Άβολο για τον ίδιο καθώς ο άνθρωπος- περσόνα Bowery ήθελε μεν να προκαλεί, να ενσαρκώνει, να χειραγωγεί και να ερμηνεύει ιδέες διαφορετικότητας και αμηχανίας χωρίς όμως να επιδιώκει να αψηφά ενοχλητικά τους γύρω του καθώς πάντα αποζητούσε την αποδοχή της ιδιαίτερης ταυτότητάς του, θολώνοντας τα όρια μεταξύ της τέχνης και της ζωής του.

Στα μέσα του 1994, μια από τις τελευταίες παραστάσεις του Bowery πραγματοποιήθηκε στο Φεστιβάλ Τέχνης Fort Asperen στην Ολλανδία, όπου αυτός και η βοηθός και σύζυγός του Nicola και ο μπασίστας Richard Torry εμφανίστηκαν σε ένα έκπληκτο πλήθος κατά τη διάρκεια της ημέρας και εντελώς γυμνοί, ο Richard μάλιστα ήταν καλυμμένος με φωτεινά μπλε μπαλόνια.

Ο Bowery κρεμόταν ανάποδα τραγουδώντας στο μικρόφωνο, ενώ ο Richard τον τραβάει πέρα δώθε από τα πόδια μέχρι την κορύφωση του τραγουδιού και τότε ο Bowery συντρίβεται μέσα σε ένα γυάλινο επίπεδο, κόβοντας το σώμα του. Όλη η ερμηνεία διήρκεσε 5 λεπτά.

Η έκθεση κορυφώνεται με την απόδραση του Bowery στη μουσική με το συγκρότημά του Minty. Ενώνοντας την αγάπη του για την ερμηνεία, την αξία του σοκ και το χιούμορ, του επέτρεψε να επιτύχει την πλήρη έκφραση των δημιουργικών του ιδεών, αναδεικνύοντας τη συνεχή επιθυμία του να πειραματίζεται, να παίρνει ρίσκα και να δημιουργεί έναν χώρο στην παράσταση που περιελάμβανε και ερωτήσεις. Η τελευταία παράσταση του Bowery στο Freedom Café στο Soho του Λονδίνου έγινε το Νοέμβριο του 1994, καθώς το Δημοτικό Συμβούλιο του Westminster, έκλεισε την παράσταση μετά από μία και μόνο βραδιά.

Στο κοινό του Bowery, ήταν και ο ταλαντούχος σχεδιαστής Alexander McQueen (1969-2010), και αντιλαμβανόμαστε πως οι εμβληματικές εικόνες του συνεχίζουν να αντηχούν, με την επιρροή του να είναι ορατή στο έργο προσωπικοτήτων όπως ο McQueen, η σχεδιάστρια Vivienne Westwood (1941-2022), ο εικαστικός Jeffrey Gibson (1972), η μουσικός Anohni (1971) και βέβαια η Lady Gaga (1986).

Παρόλο που ο Bowery ήταν ανοιχτά ομοφυλόφιλος, παντρεύτηκε την επί χρόνια σύντροφό του Nicola Rainbird στις 13 Μαΐου 1994 στο Tower Hamlets του Λονδίνου, σε μια "προσωπική καλλιτεχνική παράσταση". Αν και ήταν οροθετικός για έξι χρόνια, πολύ λίγοι από αυτούς που τον γνώριζαν το μάντεψαν. Συνήθως εξηγούσε την δημόσια απουσία του λέγοντας ότι είχε πάει, ότι ταξίδευε δήθεν συχνά στην Παπούα Νέα Γουινέα.

Η σύζυγός του, συνεργάτης και επιστήθια φίλη του, δεν γνώριζε ότι ο Bowery είχε HIV μέχρι που εισήχθη στο νοσοκομείο στα τέλη Νοεμβρίου 1994. Πέθανε επτά μήνες μετά τον γάμο τους σε ηλικία μόλις 33 χρονών, την παραμονή της Πρωτοχρονιάς του 1994, στο Νοσοκομείο Middlesex στο Westminster, του Λονδίνου, πέντε εβδομάδες μετά την εισαγωγή του. Ο Lucian Freud ήταν εκείνος ο οποίος πλήρωσε για τον επαναπατρισμό της σορού του Bowery στην Αυστραλία.

Ο Bowery ήταν η κύρια έμπνευση για το κίνημα drag Tranimal, το οποίο έδωσε έμφαση σε μια ζωώδη και μεταμοντέρνα προσέγγιση του drag.

Ο Liegh Bowery, ένα πανσεξουαλικό πλάσμα, ένας ιδιαίτερος καλλιτέχνης σίγουρα παραμένει ζωντανός στην queer κουλτούρα, ακόμα και σήμερα 30 ολόκληρα χρόνια μετά τον θάνατό του.

Τα έργα του μας βάζουν βαθιά στον τολμηρό κόσμο της διεθνούς queer αντικουλτούρας με το ατρόμητο πνεύμα του Leigh Bowery, να φέρνει την οσμή σε καλλιτέχνες που αψηφούν τα όρια και αμφισβητούν τις συμβάσεις της αισθητικής, της σεξουαλικότητας και του φύλου, πυροδοτώντας συζητήσεις γύρω από την πολιτική του σώματος και τη δύναμη της τέχνης που πάντα μπορεί να ανατρέπει τους κοινωνικούς κανόνες.

---------------------

**Πληροφορίες για την έκθεση “Leigh Bowery”, στην Tate Modern στο Λονδίνο, μπορείτε να βρείτε εδώ: https://www.tate.org.uk/whats-on/tate-modern/leigh-bowery

----------

**Photo: A. KATSIOULA

**Screenshots από το λογαριασμό στο Instagram του Mayor of London, Sadiq Khan