Rembrandt / Ρέμπραντ: O Ολλανδός μάστερ της «χρυσής εποχής». Tαλαντούχος αφηγητής που με πορτρέτα, σχέδια, χαρακτικά, “έξυπνους” χρωματισμούς και απίθανες φωτοσκιάσεις μπαίνει στην ουσία μιας ολοκληρωμένης παράστασης
Δείτε το videocast στο YouTube κάνοντας κλικ επάνω
Ακούστε το podcast στο Spotify κάνοντας κλικ επάνω, ή στο podcasters κάτω
----------
Mέγας influencer! Οι 40 συνολικά αυτοπροσωπογραφίες του το αποδεικνύουν περίτρανα και αποτελούν μια καταπληκτική αυτοβιογραφία. Ο καταπληκτικός καλλιτέχνης δημιούργησε συνολικά περίπου τριακόσιους πίνακες, τριακόσια χαρακτικά και δύο χιλιάδες σχέδια, που απεικονίζουν ένα ευρύ φάσμα θεμάτων και στιλ, από πορτρέτα και φυσικά αυτοπροσωπογραφίες έως τοπία, καθημερινές στιγμές, αλληγορικές και ιστορικές σκηνές, βιβλικά και μυθολογικά θέματα και μελέτες ζώων.Στα νεανικά του χρόνια ήταν ένας επιτυχημένος ζωγράφος πορτρέτων, όμως τα τελευταία χρόνια του, σημαδεύτηκαν από προσωπικές τραγωδίες και οικονομικές δυσκολίες. Για περισσότερα από είκοσι χρόνια στο μεγάλο εργαστήρι του δίδαξε πολλούς σημαντικούς Ολλανδούς ζωγράφους.
** Με την ευκαιρία της 350ης επετείου από το θάνατό του μεγάλου εικαστικού, που συμπληρώθηκαν το 2019, το εθνικό μουσείο του Άμστερνταμ Rijksmuseum, έβγαλε στη θέα και μας προσέφερε όλες τις δημιουργίες του -που έχει στην κατοχή του- σε μια μεγάλη έκθεση με τίτλο “All the Rembrandts”. Θαυμάσαμε 22 έργα ζωγραφικής, 60 σχέδια και περισσότερες από 300 εκπληκτικές αλλά ευαίσθητες στο φως εκτυπώσεις, με αποτέλεσμα τεράστια πλήθη επισκεπτών από όλο τον κόσμο να γεμίσουν το επιβλητικό κτίριο της ολλανδικής πρωτεύουσας για να τα απολαύσουν όλα μαζί. Επίσης επισκεφθήκαμε και θαυμάσαμε το εργαστήριο και κατοικία τού εικαστικού που διατηρεί και εκπέμπει όλο το μεγαλείο της καλλιτεχνικής του δημιουργίας
Οποιαδήποτε εποχή και να επισκεφθεί κάποιος το Άμστερνταμ, οποιοδήποτε χρόνο και να βιώσεις για λίγο ή πολύ την καθημερινότητα της πρωτεύουσας στις Κάτω Χώρες, αντιλαμβάνεσαι πως όλοι κινούνται και ζουν σε ρυθμούς ποδηλατο-τρέλας.
Η ζωή εδώ στην όμορφη και ξακουστή ολλανδική πόλη αποδεικνύει πως ένα ποδήλατο, είναι ο πιο εύκολος τρόπος για να μετακινηθείς καθώς οι ποδηλατόδρομοι καταλαμβάνουν χιλιόμετρα μήκους -με ειδική σήμανση και σηματοδότηση- παντού όπου μπορεί και θέλει να μετακινηθεί κάποιος, δίνοντας μάλιστα αυξημένα δικαιώματα στους ποδηλάτες τους ακόμη (μερικές φορές μάλιστα σε βαθμό αγένειας) και έναντι των πεζών.
Όμορφη πραγματικά πόλη, με τα πλακόστρωτα να σφύζουν από ζωή, και οι επισκέπτες από όλα τα πλάτη και μήκη του κόσμου να συρρέουν στο κέντρο της, όπου η αρχιτεκτονική διακόπτεται αριστουργηματικά με τα κανάλια τοποθετημένα σε τακτικά ακτινωτά ημικύκλια –τα πανέμορφα grachten (χράχτεν)-, γεμάτα με σκάφη που κάνουν ξεναγήσεις, ιστιοπλοϊκά, βάρκες, αλλά και πλωτές μόνιμες κατοικίες.
Κάθε γωνιά της πόλης δίνει την ευκαιρία στον περιηγητή της να σηκώσει τη φωτογραφική μηχανή ή το κινητό του και να απαθανατίσει την ομορφιά της, την καθημερινότητα, τους ανθρώπους της, να κλείσει σε μια εικόνα το κάλλος των αναμνήσεων του. Τα κοντάρια σηκώνονται, χαμογελαστά πρόσωπα στριμώχνονται για να χωρέσουν στο καρέ του smartphone και τα κοινωνικά δίκτυα άπληστα περιμένουν να ανέβουν τα οπτικά ντοκουμέντα για να πάρουν πολλές «καρδούλες με διπλό άγγιγμα», like και emoticons για να «ταξιδέψουν» από άκρη σ’ άκρη στο διαδίκτυο με τα «έξυπνα» hastags.
H πόλη του ποταμού Amstel (‘Aμστελ) εκτός από ποδήλατα και τουρίστες είναι γεμάτη και με αυτοπροσωπογραφίες και έργα του μεγάλου μετα-ιμπρεσιονιστή Vincent van Gogh / Βίνσεντ βαν Γκογκ και του μάστερ της ολλανδικής τέχνης Rembrandt Harmenszoon van Rijn / Ρέμπραντ Χάρμενσοον φαν Ράιν (15 Ιουλίου 1606 – 4 Οκτωβρίου 1669). Όλοι βέβαια τον αποκαλούμε με το μικρό του, Ρέμπραντ και το όνομά του είναι συνώνυμο της «Χρυσής Εποχής» για την ολλανδική ζωγραφική τον 17ο αιώνα, τότε που το μπαρόκ κυριαρχούσε στην Ευρώπη.
Ζωγράφος, χαράκτης και σχεδιαστής, καινοτόμος και παραγωγικός δεξιοτέχνης και στα τρία μέσα, Θεωρείται γενικά ένας από τους μεγαλύτερους εικαστικούς καλλιτέχνες στην ιστορία της παγκόσμιας τέχνης. Υπολογίζεται πως ο Ρέμπραντ δημιούργησε συνολικά περίπου τριακόσιους πίνακες, τριακόσια χαρακτικά και δύο χιλιάδες σχέδια.
Σε αντίθεση με τους περισσότερους Ολλανδούς καλλιτέχνες του 17ου αιώνα, τα έργα του Ρέμπραντ απεικονίζουν ένα ευρύ φάσμα θεμάτων και στιλ, από πορτρέτα και αυτοπροσωπογραφίες έως τοπία, καθημερινές στιγμές, αλληγορικές και ιστορικές σκηνές, βιβλικά και μυθολογικά θέματα και μελέτες ζώων. Η συνεισφορά του στην τέχνη ήρθε σε μια περίοδο μεγάλου πλούτου καθώς και πολιτιστικών και επιστημονικών επιτευγμάτων που οι ιστορικοί αποκαλούν ολλανδική Χρυσή Εποχή. Ήταν η εποχή που η ολλανδική τέχνη (ειδικά η ολλανδική ζωγραφική) ήταν παραγωγική και καινοτόμος.
Αν και ο Ρέμπραντ δεν ταξίδεψε ποτέ στο εξωτερικό, εντούτοις επηρεάστηκε σημαντικά από το έργο των Ιταλών Δασκάλων και των Ολλανδών και Φλαμανδών καλλιτεχνών που είχαν σπουδάσει στην Ιταλία.
Στα νεανικά του χρόνια ήταν ένας επιτυχημένος ζωγράφος πορτρέτων, τα τελευταία χρόνια του Ρέμπραντ όμως σημαδεύτηκαν από προσωπικές τραγωδίες και οικονομικές δυσκολίες.
Τα χαρακτικά και οι πίνακές του ήταν δημοφιλή καθ' όλη τη διάρκεια της ζωής του, η φήμη του ως καλλιτέχνη παρέμεινε υψηλή και για είκοσι και πλέον χρόνια δίδαξε πολλούς σημαντικούς Ολλανδούς ζωγράφους στο μεγάλο εργαστήριό του.
Γεννήθηκε στις 15 Ιουλίου του 1606, στο Leiden της Ολλανδικής Δημοκρατίας, τώρα Ολλανδία, και ήταν το ένατο παιδί μιας αρκετά ευκατάστατης οικογένειας. Ο πατέρας του ήταν μυλωνάς και η μητέρα του κόρη αρτοποιού. Η μητέρα του ήταν καθολική και ο πατέρας του ανήκε στην Ολλανδική Μεταρρυθμιστική Εκκλησία. Η θρησκεία λοιπόν γίνεται και είναι κεντρικό θέμα στα έργα του Ρέμπραντ και η γεμάτη θρησκευτικά γεγονότα περίοδος στην οποία έζησε, κάνει την πίστη του μέγα θέμα ενδιαφέροντος.
Σε ηλικία 13 ετών, γράφτηκε στο Πανεπιστήμιο του Leiden, αν και σύμφωνα με έναν σύγχρονο του είχε μεγαλύτερη κλίση προς τη ζωγραφική. Έλκεται από την καλλιτεχνία και μαθαίνει τα εικαστικά μυστικά δίπλα σε ζωγράφους της περιοχής και σύντομα ξεκινά να λειτουργεί το δικό του εργαστήρι.
Στα τέλη του 1631 όμως, ο Ρέμπραντ εγκατέλειψε οριστικά τη γενέτειρά του με προορισμό το Άμστερνταμ, που αποτελούσε σημαντικό εμπορικό κέντρο και αναπτυσσόταν με ταχείς ρυθμούς. Εκεί γνώρισε την Saskia van Uylenburgh / Σάσκια φαν Όιλενμπουρχ (1612-42), ανιψιά εμπόρου έργων τέχνης και κόρη εύπορης οικογένειας, την οποία παντρεύτηκε το 1634 και απέκτησαν ένα γιό.
Τον ίδιο χρόνο, γίνεται μέλος στη Guild of Saint Luke (Συντεχνία του Αγίου Λουκά) στο Άμστερνταμ. Ήταν το πιο κοινό όνομα για τις Συντεχνίες εικαστικών καλλιτεχνών (ζωγράφων, χαρακτών, υαλογράφων κ.λπ.) μιας πόλης στις απαρχές της σύγχρονης Ευρώπης και ιδιαίτερα στις Κάτω Χώρες. Ονομαζόταν έτσι προς τιμήν του Ευαγγελιστή Λουκά, προστάτη Αγίου των εικαστικών καλλιτεχνών.
Το 1642, πέθανε η σύζυγός του από φυματίωση, γεγονός που τον επηρέασε σε μεγάλο βαθμό, σε μία περίοδο που υπήρξε γενικά πηγή πολλών προσωπικών και νομικών προβλημάτων στη ζωή του Ρέμπραντ.
Μετά το θάνατο της Σάσκια, προσέλαβε για βοήθεια την Γκέερτγε Ντιρξ / Geertje Dirckx, (1600/15-1656), η οποία ανέλαβε προσωρινά τη φροντίδα τού γιου του, πριν αντικατασταθεί από την Hendrickje Stoffels / Χέντρικγε Στόφελς.
Διατήρησε σχέσεις με την Ντιρξ, η οποία περιέλαβε τον γιο του στη διαθήκη της αλλά αργότερα μήνυσε τον Ρέμπραντ για αθέτηση υπόσχεσης γάμου. Εκείνος τότε αναγκάστηκε να της αποδώσει ένα ετήσιο επίδομα.
Με διάθεση εκδίκησης, ο Ρέμπραντ, με τη βοήθεια του αδελφού τής Γκέερτγε, ξεκίνησε μία προσπάθεια δυσφήμισής της, η οποία μάλιστα την οδήγησε στην καταδίκη και φυλάκισή της.
Η Χέντρικγε Στόφελς από την άλλη, αποτέλεσε σύντροφο του Ρέμπραντ μέχρι το τέλος της ζωής της και μαζί μάλιστα απέκτησαν μία κόρη, την Cornelia / Κορνέλια. Τότε ήταν που η Χέντρικγε οδηγήθηκε στο Συμβούλιο της Εκκλησίας του Άμστερνταμ, κατηγορούμενη για ανηθικότητα, εξαιτίας της συγκατοίκησής τους και της σχέσης τους.
Την περίοδο αυτή, ο Ρέμπραντ ενώ ήταν ένας φημισμένος και επιτυχημένος ζωγράφος και χαράκτης, αντιμετώπισε σημαντικότατα οικονομικά προβλήματα, κυρίως εξαιτίας κακής διαχείρισης τής περιουσίας του, δημιουργώντας επιπλέον χρέη τα οποία δεν ήταν τελικά σε θέση να αποπληρώσει.
Το 1656, δήλωσε πτώχευση και δημοπρατήθηκε το σπίτι και μέρος της συλλογής έργων τέχνης που είχε δημιουργήσει, χωρίς ωστόσο τα έσοδα να καλύψουν ολόκληρο το ποσό των χρεών του.
Το σπίτι αυτό σήμερα αποτελεί μουσείο και είναι εκπληκτική η εμπειρία να περιδιαβαίνεις τους χώρους που αποτέλεσαν την κατοικία του αλλά και το ξακουστό εργαστήριό του όπου δημιουργήθηκαν τα εικαστικά θαύματα του.
Σήμερα είναι ένα επιτυχημένο μουσείο που διατηρεί όλη την αίγλη με τα προσωπικά αντικείμενα να βρίσκονται στις θέσεις τους, το κλειστό κρεβάτι του, η κουζίνα στο ισόγειο, τα χρώματα με τις οσμές τους να πλημμυρίζουν τον χώρο καθώς εικαστικοί καλλιτέχνες δείχνουν στο κοινό τον τρόπο που κατασκευάζονταν από εκείνον και τους βοηθούς του.
Τα γραφεία που κλείνονταν οι συμφωνίες και οι χώροι υποδοχής στο ισόγειο, τα ταριχευμένα ζώα και τα αντικείμενα να γεμίζουν το φωτεινό εργαστήριο, πιο πάνω τα καβαλέτα των βοηθών και μαθητών στις θέσεις τους, τακτοποιημένο και το εργαστήρι της χαρακτικής με την παλιά μηχανή των εκτυπώσεων να λειτουργεί ακόμα. Ανεβαίνεις την στενή κλειστοφοβική σκάλα μέχρι τον τελευταίο όροφο με τους φεγγίτες θαυμάζοντας τα έργα του και το πνεύμα του σε τυλίγει και σε συνεπαίρνει! Πραγματική μαγεία
Το απίστευτης ομορφιάς κτίριο δύο χρόνια αργότερα λόγω των προβλημάτων του ο Ρέμπραντ το εγκατέλειψε. Μετακόμισε μαζί με το γιο του και την Χέντρικγε στο Ρόζενχραχτ (Rozengracht), ενώ το 1660, το εργαστήριό του μεταφέρθηκε στο όνομά τους, με τον Ρέμπραντ να αποτελεί τυπικά υπάλληλό τους, εξακολουθώντας όμως να έχει μαθητές και να αναλαμβάνει παραγγελίες.
Παρά τα οικονομικά και προσωπικά προβλήματα του, οι πίνακες αυτής της περιόδου μαρτυρούν πως η κοινωνική και καλλιτεχνική του θέση δεν επηρεάστηκαν από τις εξελίξεις και τις τραγωδίες.
Το 1663 πεθαίνει η Χέντρικγε Στόφελς, αφήνοντας τον γιο του ως μοναδικό διαχειριστή των οικονομικών του υποθέσεων. Ο Τίτους ο γιός του παντρεύτηκε το 1668 την Μαγκνταλένα φαν Λόο (Magdalena van Loo), κόρη ενός οικογενειακού τους φίλου, ωστόσο πέθανε έξι μήνες αργότερα το 1669, από πανούκλα, ενώ η σύζυγός του κυοφορούσε την κόρη τους.
Ο μέγας δημιουργός και καλλιτέχνης Ρέμπραντ πεθαίνει την ίδια χρονιά στο Άμστερνταμ, στις 4 Οκτωβρίου, και ενταφιάζεται στην εκκλησία Westerkerk / Βέστερκερκ, σε άγνωστο σημείο και έτσι δεν γνωρίζουμε τον χώρο. Μετά το θάνατό του, πραγματοποιήθηκε καταγραφή της περιουσίας του, όμως δυστυχώς δεν καταγράφηκαν επακριβώς τα έργα του.
Το 2019 ήταν η χρονιά που συμπληρώθηκαν 350 χρόνια από το θάνατό του. Σηματοδοτώντας αυτή την 350ή επέτειο από το θάνατο του μεγάλου εικαστικού, ολόκληρη η Ολλανδία γιόρτασε το έτος, ως έτος Ρέμπραντ τιμώντας τον με πλήθος εκθέσεων και εκδηλώσεων ανά την χώρα.
Αυτή η επέτειος λοιπόν, έδωσε την ευκαιρία στο Rijksmuseum, το εθνικό μουσείο της ολλανδικής πρωτεύουσας, να βγάλει στη θέα και να μας προσφέρει όλες τις δημιουργίες του μεγάλου ζωγράφου και χαράκτη, που έχει στην κατοχή του, σε μια μεγάλη έκθεση που παρακολουθήσαμε και θαυμάσαμε.
Με τίτλο «All the Rembrandts» μας πρόσφερε την απόλαυση να θαυμάσουμε 22 έργα ζωγραφικής, 60 σχέδια και περισσότερα από 300 (σε σύνολο 1500 περίπου που έχει στην κατοχή του) εκπληκτικές αλλά ευαίσθητες στο φως εκτυπώσεις δίνοντας την πιο ολοκληρωμένη και αντιπροσωπευτική επισκόπηση του έργου του.
Δεδομένης της εξαιρετικά σπάνιας εμφάνισης πολλών από τα ευαίσθητα σχέδια και τις εκτυπώσεις, η έκθεση προσφέρει την μοναδική ευκαιρία ζωής σε κάποιον ώστε να απολαύσει ολοκληρωμένα τον καλλιτέχνη, τον άνθρωπο, τον αφηγητή, τον πρωτοπόρο, αυτόν τον επαναστάτη της τέχνης.
Το υπέροχα επιβλητικό Κρατικό Μουσείο – που το αγκαλιάζει ένας υπέροχος κήπος, έχει πάνω από 1.000.000 πολύτιμα εκθέματα στις μόνιμες συλλογές του. Κατά την διάρκεια της έκθεσης η τεράστια χαρακτηριστική αυτοπροσωπογραφία του Ρέμπραντ που σηματοδοτεί την έκθεση μας καλωσόριζε!
Κάλυπτε εμφανώς την πρόσοψη και προς την πλευρά του καναλιού αλλά και από την πλευρά της Πλατείας των Μουσείων. Το μουσείο στο κέντρο του το διαπερνούν ποδηλατόδρομοι και πεζοδρόμια που ενώνουν τις δύο πλευρές της πόλης. Εκεί στην στοά είναι οι είσοδοι του μουσείου με πολυπληθείς αλλά τακτικές ουρές επισκεπτών.
Την μεγαλύτερη επισκεψιμότητα σαφώς και έχει το αριστούργημα του Ρέμπραντ «The Night Watch» (Νυχτερινή περίπολος ή Ο λόχος της πολιτοφυλακής υπό τη διοίκηση του λοχαγού Φρανς Μπάννινκ Κοκ), 1642, που δεν μετακινήθηκε στους χώρους της έκθεσης αλλά εξακολουθεί να βρίσκεται σε αίθουσα της πτέρυγας Philips. Το καλοκαίρι του 2019 μάλιστα οι λάτρεις της τέχνης μπορέσαμε να παρακολουθήσουμε την αποκατάσταση του διάσημου έργου ζωντανά στη γκαλερί ή μέσω κάμερας στο διαδίκτυο (το πολύπαθο έργο βανδαλίστηκε από επισκέπτες το 1975 με μαχαίρι και το 1990 ψεκάστηκε με οξύ).
Στους χώρους της έκθεσης διερευνώνται όλες οι πτυχές της ζωής και του έργου του Ρέμπραντ μέσα από μια σειρά θεμάτων. Το πρώτο τμήμα παρουσίασε τα ορόσημα της καριέρας του ως νεαρού καλλιτέχνη. Ο Ρέμπραντ κοιτάει τον εαυτό του στον καθρέφτη, και ο θεατής τον κοιτάζει κατάματα πάνω από τον ώμο του. Μια προσεκτική εξέταση των πολλών αυτοπροσωπογραφιών του, με ποικίλες και διαφορετικές εκφράσεις, αποκαλύπτει την ανάπτυξή του ως καλλιτέχνης ασύγκριτου ταλέντου. Οι 40 συνολικά αυτοπροσωπογραφίες του αποτελούν μια οικεία αυτοβιογραφία. Στην σημερινή εποχή δεν θα σταματούσε να «τραβάει» και να “ανεβάζει”...selfie / σέλφι συνεχώς. Υπήρξε μέγας influencer της γενιάς του!
Το δεύτερο τμήμα της έκθεσης επικεντρώθηκε στο περιβάλλον του Ρέμπραντ και στους ανθρώπους της ζωής του. Ως νεαρός άνδρας μπόρεσε να πειραματιστεί ζωγραφίζοντας πορτρέτα της μητέρας του, της οικογένειας του, των φίλων και γνωστών του. Έκανε μάλιστα και ένα εντυπωσιακό πορτρέτο της συζύγου του Σάσκια καθώς φιλάσθενη όπως ήταν βρισκόταν άρρωστη στο κρεβάτι. Μας έβαλε μέσα στην κρεβατοκάμαρά του και απαθανάτισε τον πόνο γύρω του.
Τα υπέροχα χαρακτικά του αποκαλύπτουν το ταλέντο του στην φωτοσκίαση και την θεματολογία του την αντλεί στους δρόμους του Άμστερνταμ. Ο καλλιτέχνης περιπλανιέται και ενθουσιασμένος αποτυπώνει “φωτογραφικά” ότι βλέπει στην καθημερινότητά του, ειδικά στους απογευματινούς περιπάτους του: τους ζητιάνους, τους καυγάδες, τους περιπλανώμενους, τους ηθοποιούς, τους εραστές που κρύβονται στα φυλλώματα των κήπων. Κανείς δεν έχει απεικονίσει ποτέ τη ζωή πιο λαμπρά από εκείνον - για παράδειγμα το σκίτσο ενός μικρού παιδιού που μαθαίνει να περπατάει.
Η τεχνική της χάραξης του είναι τόσο λεπτή ώστε οι εκτυπώσεις του είναι ακριβώς όπως τα σχέδια, με την επιπρόσθετη επίδραση της μελάνης που μπορεί να δημιουργήσει ακόμη πιο δραματικές σκιές από ό,τι στους εκπληκτικούς πίνακές του. Εδώ συνειδητοποιούμε πως ενώ έχει δημιουργήσει πολύ λίγες ελαιογραφίες με τοπία, τα χαρακτικά του και τα σχέδια του αποτυπώνουν την φύση αλλά και βουκολικές σκηνές. Σχεδίασε και ζωγράφισε επίσης αμέτρητα πορτρέτα των ανθρώπων που συναντούσε καθημερινά.
Ο Ρέμπραντ ήταν ένας ταλαντούχος αφηγητής και οι ιστορίες του τοποθετήθηκαν επιμελώς στην καρδιά του τελευταίου τμήματος της έκθεσης. Οι ιστορίες της Παλαιάς Διαθήκης τον ενέπνευσαν για τον Ισαάκ και τη Ρεβέκκα γνωστό έργο με το όνομα «The Jewish Bride» (Η Εβραϊκή Νύφη), περίπου 1665-1669 και την αυτοπροσωπογραφία του ως «Απόστολο Παύλο», 1661, στον οποίο δίνει αριστοτεχνική έκφραση σε χειρονομίες και συναισθήματα για να γίνει καθημερινός και οικείος.
Οι πρώιμες απεικονίσεις αυτών των ιστοριών είναι εκλεπτυσμένες και ενεργούν ως σπουδή για να χρησιμοποιηθούν αργότερα σε έργα του όπου θα προσθέσει έξυπνα χρώμα και φωτοσκίαση για να ενισχύσει την αφήγησή του και να στοχεύσει στην ουσία της ολοκληρωμένης παράστασης.
Εδώ θαυμάσαμε και τα νεοαποκτηθέντα από το μουσείο πορτρέτα των «Marten Soolmans» και «Oopjen Coppit», 1634. Οπως και το αριστούργημα «The Syndics of the Drapers' Guild» (Οι σύνδικοι της συντεχνίας των υφασματεμπόρων), 1662, το τελευταίο ομαδικό του πορτρέτο που ολοκλήρωσε με τους ευκατάστατους άνδρες να τον κοιτούν αυστηρά, ενώ ο ίδιος βρισκόταν ήδη χρεοκοπημένος και είχε χάσει τα πάντα.
Ο Ρέμπραντ στις μέρες μας θα ήταν σίγουρα ένας εθισμένος υπερπαραγωγικός ινσταγκράμερ, που θα βομβάρδιζε τους φόλοουερ του με απίθανες καθημερινές σκηνές της ολλανδικής πρωτεύουσας αλλά και απίθανες απίθανες σέλφι. Με χιούμορ, διορατικότητα και συμπόνοια μας δείχνει την μεγαλοφυΐα του αλλά και την καινοτομία που αποπνέει το έργο του. Οταν συναντάς το ταλέντο, το πνεύμα του, και αντιλαμβάνεσαι την απεραντοσύνη του έργου του, είσαι θαμπωμένος από τις υπέροχες μοναδικές δημιουργίες του και σίγουρα βλέπεις τον κόσμο με άλλη ματιά. Με τα μάτια του υπέροχου Ρέμπραντ.
------------
**Πληροφορίες για την έκθεση του 2019, με τίτλο «All the Rembrandts», στο Rijksmuseum, του Αμστερνταμ, μπορείτε να βρείτε εδώ: https://www.rijksmuseum.nl/en/whats-on/exhibitions/past/all-the-rembrandts
-----------
Photo: A.KATSIOULA
-----------
Τα δύο πορτρέτα: a. Self-portrait, Rembrandt van Rijn, c. 1628, Rijksmuseum
b. Self-portrait as the Apostle Paul, Rembrandt van Rijn, 1661, Rijksmuseum
Comments