Ανρί ντε Τουλούζ-Λοτρέκ / Henri de Toulouse-Lautrec: o μεγαλύτερος influencer ever!
Ακούστε το podcast κάνοντας κλικ επάνω ή δείτε το στο YouTube κάτω

Κατέγραψε με πάθος την παριζιάνικη νυχτερινή ζωή του τέλους του 19ου αιώνα. Ζωγραφικά έργα, εκτυπώσεις, αφίσες, σχέδια εστιάζουν σε χώρους διασκέδασης και ψυχαγωγίας και μέσα από το συνολικό έργο του οδηγούμαστε σε μια βαθιά κατάδυση στα πρωτοποριακά καμπαρέ, κλαμπ και μπαρ με την ηλεκτρισμένη ατμόσφαιρα. Ολοι αυτοί οι χώροι τυλιγμένοι μες σε καπνούς, με το αλκοόλ να ρέει και τη μουσική να σε απογειώνει, προσέφεραν ένα δημιουργικό καταφύγιο, ένα φιλελεύθερο σκηνικό στον ιδιαίτερο καλλιτέχνη για να μπορεί να εκφράζεται ελεύθερα με υπέροχα χρώματα, έξυπνες γραμμές, αποτυπώνοντας εκφραστικές φιγούρες

Αλήθεια πως ήταν ο κόσμος χωρίς κινητά και social media; Η διασκέδαση και η ψυχαγωγία καθώς και η νυχτερινή ζωή μας τώρα που αποκλειστικά πια περνάει με φωτογραφίες, λάιβ και βίντεο από τα σμάρτφον.
Θυμάμαι τους γονείς μου να έχουν τις πολαρόιντ με φωτογραφίες της στιγμής που τις κουνάγανε για να στεγνώσουν καθώς στριμωχνόμασταν όλοι για να χωρέσουμε στο τετράγωνο χαρτί. Και μετά να δίνουμε εκείνα τα μαύρα κουτάκια με τα φιλμ για εμφάνιση και με μεγάλη προσμονή περιμέναμε τον φάκελο με τα αρνητικά και τις εκτυπώσεις για να “ξαναζήσουμε” την διασκέδαση μας. Υπήρχαν και οι τεράστιες βιντεοκάμερες που συνδέονταν με καλώδιο στο βίντεο και μαζευόμασταν όλοι μαζί στον καναπέ για να δούμε πως “περάσαμε”.
Και πριν από αυτά τα “φωτογραφικά” και τα άλμπουμ; Πως γινόσουν “influencer”; Πάντως στα τέλη του 19ου αιώνα χωρίς καμιά αμφιβολία ο Ανρί ντε Τουλούζ-Λοτρέκ θα ήταν o μεγαλύτερος influencer ever!
Κατέγραψε με πάθος την παριζιάνικη νυχτερινή ζωή. Ζωγραφικά έργα, εκτυπώσεις, αφίσες, σχέδια εστιάζουν σε χώρους διασκέδασης και ψυχαγωγίας και μέσα από το συνολικό έργο του οδηγούμαστε σε μια βαθιά κατάδυση στα πρωτοποριακά καμπαρέ, κλαμπ και μπαρ με την ηλεκτρισμένη ατμόσφαιρα.

Ολοι αυτοί οι χώροι τυλιγμένοι μες σε καπνούς, με το αλκοόλ να ρέει και τη μουσική να σε απογειώνει, προσέφεραν ένα δημιουργικό καταφύγιο, ένα φιλελεύθερο σκηνικό στον ιδιαίτερο καλλιτέχνη για να μπορεί να εκφράζεται ελεύθερα.
Οι χώροι με τις φιλήδονες νύχτες εκεί όπου ακροβατείς ανάμεσα στη μέθη και την συνείδηση είναι θέατρο πειραματισμών για ένα μαγευτικό ταξίδι ανακάλυψης του υπέροχου Λοτρέκ.
Στο Παρίσι, παραμονές του 20ου αιώνα, ξεναγούμαστε σε συναρπαστικούς χώρους της αβαν-γκαρντ. Τα θεατρικά παιχνίδια σκιών του Chat Noir στη δεκαετία του 1880 ζωντανεύουν με πρωτότυπες σιλουέτες και έργα που διακοσμούσαν το εσωτερικό του καμπαρέ και θαυμάζουμε τους γοητευτικούς λικνιστικούς χορούς στα Φολί Μπερζέρ (Folies Bergère) της Αμερικανίδας Λόι Φούλερ δια χειρός Λοτρέκ που αποτελούσαν πειράματισμούς του σε κοστούμια, φως και κίνηση κατά την δεκαετία του 1890.

Ο Λοτρέκ γόνος ιστορικής, αριστοκρατικής οικογένειας, με γονείς πρώτα ξαδέρφια -Κόμη και Κόμισσα- ανέπτυξε μεγαλώνοντας σωματική δυσπλασία. Το ύψος του έφθανε μόλις το 1,5 μέτρο με το σώμα του να έχει φυσιολογική ανάπτυξη σε αντίθεση με τα πόδια του. Για το λόγο αυτό δεν μπόρεσε να έχει μια συμβατική κοινωνική ζωή και αφοσιώθηκε στην ζωγραφική. Παρά βέβαια την ιδιότυπη αριστοκρατική κοινωνική του θέση ήταν άνθρωπος της εποχής του, και πάντα όμως αναζητούσε το συναίσθημα και την αγάπη.
Ο μετα-ιμπρεσιονιστής καλλιτέχνης έζησε στην Μονμάρτη που ήταν το κέντρο της καλλιτεχνικής δημιουργίας. Ανάμεσα σε ξενύχτια, ποτά, καταχρήσεις και πόρνες καταγράφει την μποέμ ζω
ή της εποχής. Αντιμετωπίζει πρόβλημα αλκοολισμού και συχνάζει στο αγαπημένο του στέκι «Le Chat Noir» (Ο μαύρος γάτος) ώσπου ανοίγει το καταπληκτικό Μουλέν Ρουζ που ενθουσιάζει τον πρωτοπόρο καλλιτέχνη ο οποίος σχεδιάζει τις διάσημες αφίσες του με την μέθοδο της λιθογραφίας. Συχνάζει εκεί, γνωρίζεται με τους καλλιτέχνες στο ξακουστό καμπαρέ και γίνονται μια μεγάλη παρέα, καθώς αποτυπώνει χαρακτηριστικά το πνεύμα, τον αέρα και την ψυχή του χώρου και των ανθρώπων του.
Η υγεία του -από την άστατη ζωή και την σύφιλη που κόλλησε σε κάποια ερωτική του συνεύρεση- καταρρέει. Είναι μόλις 33 ετών όταν μπαίνει σε ίδρυμα αποτοξίνωσης. Εξακολουθεί και ζωγραφίζει από μνήμης. Καταφέρνει να βγει και επιστρέφει στο ατελιέ του στο Παρίσι αλλά δεν μπορεί πλέον μόνος του. Ετσι αποχαιρετά τους φίλους του, τακτοποιεί τις εκκρεμότητές του και φεύγει στο πατρικό του, όπου οι δυνάμεις του τον εγκαταλείπουν και παραλύει σιγά σιγά. Πεθαίνει στην αγκαλιά της αγαπημένης μητέρας του μόλις στα 37 του χρόνια.

Οι καμβάδες και οι αφίσες του εστίαζαν στην νυχτερινή ζωή της πόλης του φωτός και ξεχείλιζαν με τους θαμώνες της Μονμάρτης που γέμιζαν τους στενούς δρόμους, τα καφέ, τα θέατρα, τα καμπαρέ και τις μουσικές χορευτικές σκηνές. Ηταν ένας παράδεισος για όλους. κλόουν, χορεύτριες Καν-καν, τραγουδιστές, ακροβάτες, βαρύτονους και σοπράνο, φοιτητές και ανθρώπους του μόχθου, τραπεζίτες και αριστοκράτες που πάντα αναζητούν ψυχαγωγία, διασκέδαση και ευχαρίστηση χωρίς όρια και αποκλεισμούς. Ανάμεσα σε καπνούς και ποτά, γίνονται όλοι μια μεγάλη παρέα χωρίς αποκλεισμούς, το αλκοόλ ρέει, η ψυχή στην ελαφριά ζάλη αγαλλιάζει, και άπαντες χορεύουν μέχρι το πρωινό χάραγμα.
Το έργο του μας παρουσιάζει γλαφυρά και μας προσφέρει την άνεση να διερευνήσουμε την κουλτούρα και την αύρα που αποπνέει η παρισινή νύχτα στα τέλη του 19ου αιώνα καθώς και την γοητεία που ασκούσε η προσωπικότητα και η μποέμικη ζωή όλων αυτών των ανθρώπων αλλά και κάθε είδους σταρ στον καλλιτέχνη Λοτρεκ, αποτυπώνοντας στα έργα του ακόμη και τους ρόλους που έπαιξαν. Με έξυπνες γραμμές και ζωντανά χρώματα απεικόνισε επιτυχημένα τα πάντα, τις θεατρικές ερμηνείες και χειρονομίες, τα κοστούμια και τις εκφράσεις ανθρώπων του θεάματος, πολλοί από τους οποίους ήταν προσωπικοί φίλοι του.

Παρατηρούμε στα έργα του πως το ταλέντο του αναδεικνύεται μέσα από τις καινοτομίες στη φόρμα, όπως τα δραματικά εφέ φωτισμού και τους πρωτοποριακούς χρωματικούς συνδυασμούς. Βέβαια το συνολικό έργο του μας δείχνει παραστατικά τα μεταβαλλόμενα καλλιτεχνικά και κοινωνικά τοπία του Παρισιού χρονολογικά, με σκηνές της πόλης κατά την ημέρα και πολύ περισσότερο τη νύχτα.
Ο αγαπημένος μας Λοτρέκ φώτισε με χρώμα τα καταγώγια και τους ανθρώπους στο νυχτερινό Παρίσι. Ζωγράφισε στους καμβάδες του την ψυχή όσων έβλεπε με τα μάτια της δικής του καρδιάς. Τα έργα του και οι εκτυπώσεις του αλλά και οι viral αφίσες του ακόμα και σήμερα εξακολουθούν να είναι το σήμα κατατεθέν της γαλλικής πρωτεύουσας. Βρίσκεται σε μαγνητάκια και στολίζει τις πόρτες στα ψυγεία σε ολόκληρη την υφήλιο.
Απολαμβάνουμε και αγαπάμε το έργο του πάντα με το ίδιο πάθος καθώς οι αφίσες και οι πίνακές του αλλά και οι προσωπικότητες της γαλλικής ζωής, αναγνωρίζονται ακόμη και σήμερα το ίδιο όπως πάντα.
--------
** Τα έργα και οι αφίσες, που εικονίζονται εδώ, εκτός της προσωπογραφίας, είναι λιθογραφίες που παρουσιάστηκαν στην έκθεση "Toulouse-Lautrec and the stars of Paris" στο Museum Of Fine Arts της Βοστόνης (*Courtesy, Museum Of Fine Arts, Boston )
Comentários