Το λευκό, πάντα μέσα μας σηματοδοτεί τις χειμωνιάτικες γιορτές, αυτό το λευκό που πασπαλίζει χαρμόσυνα και γλυκά τις προσμονές μας
Ακούστε το podcast κάνοντας κλικ επάνω ή δείτε το στο YouTube κάτω

Χρόνια Πολλάαααααα!... Φτιάχνουμε αγγελάκια ξαπλωμένοι στο τριζάτο αφράτο στρώμα του χιονιού, που απλώθηκε και σκέπασε από άκρη σε άκρη το Λονδίνο και εξαφάνισε έστω για λίγο το γκρίζο από τις ζωές μας. Το λευκό που πάντα δίνει την αίσθηση της κάθαρσης, το λευκό χρώμα που είναι τόσο δύσκολο να το αποτυπώσει ο ζωγράφος όσο δύσκολο είναι να γεμίσει με λέξεις και νοήματα το λευκό φύλλο χαρτιού ένας συγγραφέας. Πριν λίγο καιρό μάλιστα απολαύσαμε μια ωδή του λευκού και του μυστηρίου του σε σε μια μεγάλη έκθεση στη Βασιλική Ακαδημία Tεχνών (Royal Academy of Arts) που μας γνώρισε την Joanna Hiffernan την μυστηριώδης γυναίκα με τα άσπρα, την Ιρλανδή με τα κόκκινα μαλλιά που ο James McNeill Whistler κατάφερε να αποτυπώσει βαθιά και αισθησιακά!

Αυτός ο χειμώνας ξέσπασε ξαφνικά στις ζωές μας. Μας ταρακούνησε σε βάθος και ενώ τον προσμέναμε και προετοιμαζόμασταν μας εξέπληξε με την ένταση και την λευκή ομορφιά του εδώ στο Λονδίνο. Ο ζωοδότης ήλιος στο άπειρο χωροχρονικό ταξίδι του άλλαξε ρότα και στράφηκε ξανά στο νότιο ημισφαίριο με τις πάπιες, τις χήνες και τα αποδημητικά σε σχηματισμούς V να έχουν φύγει προ πολλού για ηλιόλουστα μέρη,οδηγούμενα από το κρυφό gps μέσα τους.
Τα φυλλοβόλα άπλωσαν τα χρυσοκόκκινα χαλιά τους για να γλυκάνουν το χώμα που φυλάει και προστατεύει γλυκά στα σωθικά του, μακριά από τους παγωμένους αρκτικούς ανέμους και τις χαμηλές θερμοκρασίες του χειμώνα, όλους τους καρπούς με σκοπό να ξυπνήσουν όταν η άνοιξη αγγίξει την πλάση με το ολάνθιστο μαγικό ραβδί της.
Σκοτείνιασε ο ουρανός και το βιολογικό μας ρολόι προσπαθεί ακόμα να προσαρμοστεί βίαια στην καθημερινότητα της χειμερινής ώρας και του ηλιοστασίου που στέλνει το πρώτο φεγγοβόλημα της Ανατολής στις 8.00 το πρωί και το σβήσιμο στο απόλυτο σκοτάδι στις 4 το απόγευμα.
Μουντάδα και κρύο το γύρω μας με τον χειμώνα, κρατά την ανάσα της η πλάση με το διάβα της Περσεφόνης που γύρισε στον Πλούτωνα του κάτω κόσμου, τον άνδρα της, και η μαμά της Δήμητρα λυπημένη την προσμένει υπομονετικά πάλι χωρίς να μπορεί να συνηθίσει ακόμα την απώλεια του παιδιού της.

Η θερμοκρασία έχει κατέβει επικίνδυνα και πάγος απλώθηκε παντού, με τα εναπομείναντα λίγα σμήνη να «βόσκουν» στο κομμάτια γκαζόν που ακόμα αντιστέκονται. Τα παπάκια και οι κύκνοι που τα συναντάμε στους κήπους, τα κανάλια και τον Τάμεση υπομένουν στωικά περιμένοντας εξοικονομώντας τροφή και ενέργεια καθώς δεν βγαίνουν καθόλου από το νερό και την θερμοδυναμικότητά του. Τα σπουργίτια και τα ψαρόνια εξαφανισμένα σχεδόν, με κάποια κοτσυφάκια να έχουν γίνει πολύ τολμηρά και να πλησιάζουν αναζητώντας τροφή. Στα μεγάλα πάρκα του κέντρου πράσινοι παπαγάλοι κυριαρχούν και αλλάζουν την πανίδα της πόλης καθώς κρώζοντας εκδιώκουν τα άλλα πτηνά από τις μικρές κοιλότητες για να περνούν την μακριά κρύα νύχτα. Οι γλάροι και τα θαλασσοπούλια περιπολούν και βουτούν απτόητα πάνω από τα ντοκ της πόλης, εκεί που οι Λονδρέζοι αθλούνται, και βολτάρουν όταν ο καιρός επιτρέπει.
Τα δέντρα απλώνουν γυμνά τα κλαδιά ψηλά στον ουρανό, φαντάσματα μέσα στην θαμπάδα της ομίχλης που αγκαλιάζει τα πάντα. Εκλιπαρώντας για φως στον δυνατό άνεμο αφήνουν να φαίνεται το γκρίζο της βρετανικής πρωτεύουσας.
Το σταχτί κυριαρχεί με το Greenway των 70 χιλιομέτρων μιας πόλης 10 εκατομμυρίων ψυχών να διακρίνεται πλέον εμφανώς να την διασχίζει σαν ένα καφέ άδειο ποτάμι. Η μυρωδιά του βρεγμένου χώματος πλανάται στον αέρα με την ζύμωση στα φύλλα που θα τα μετατρέψει σε φυτόχωμα να έχει ήδη ξεκινήσει. Σκούρες απόκοσμες οι κορμοστασιές τους, παίζουν τους θρίλερ ρόλους τους σε βιαστικές ομιχλώδης νυχτερινές διαδρομές.
Αρχές Δεκέμβρη κι ένα απόβραδο Κυριακής εκεί που το σκοτάδι μας τύλιξε, το χιόνι ήρθε άσπιλο και λευκό και μέσα σε μια μόλις ώρα απλώθηκε και στροβιλίστηκε χορεύοντας στους αιθέρες για να καλύψει με την ομορφιά του ολόκληρη την πόλη, τα πάρκα, τις πλατείες τους δρόμους και τις αυλές.

Και ξαφνικά βγήκαμε όλοι έξω σε μεγάλα και μικρά πάρκα, πλατείες, ξέφωτα, στους δρόμους, να γεμίσουμε με την παιδική χαρά του πρώτου λευκού, να ονειροπολήσουμε και να αγαλλιάσουμε από το θεραπευτικό άγγιγμα της κάθε χιονονιφάδας που πέφτει πάνω μας. Το πυκνό χιόνι κονταίνει και μικραίνει τις αποστάσεις στους ανθρώπους και στην οπτική μας καθώς αποκαμωμένοι από την χαρά ξαπλώνουμε στο ολόλευκο λευκό, και φτιάχνουμε αγγελάκια κουνώντας χέρια και πόδια μέσα σ’ αυτή την χαρούμενη νύχτα με τα παιδικά γέλια και τον χιονοπόλεμο γύρω μας, που μας πάει πίσω στα παιδικά μας χρόνια, την ανέμελη εποχή της νεότητας, της αθωότητας που μας φέρνει την ανανέωση και αναγέννηση του εαυτού μας.

Είναι καταπληκτικό το γεγονός πόσο χαίρονται οι κάτοικοι αυτής της πόλης το πρώτο χιόνι!!! Χωρίς συνεννόηση, χωρίς ειδοποίηση βγήκαμε σχεδόν όλοι έξω, σε ένα ιδιότυπο νυχτερινό πάρτι… Εμφανίστηκαν μικρά παιδικά έλκηθρα, σνόουμπορντ, φτιάχτηκαν τεράστιοι χιονάνθρωποι, αυτοί οι κλασικοί παραμυθένιοι με κουμπιά για μάτια και καρότο για μύτη, με σκουφί και κασκόλ που ανεμίζει στον αέρα. Μέχρι και πλαστικές λεκάνες μπουγάδας επιστρατεύθηκαν για να γλιστράνε απαλά στο αφράτο χιόνι τα μικρότερα παιδιά καθώς οι γονείς τους τα τραβούν και κουτρουβαλούν μαζί τους ανέμελα στην ευτυχία.
Αισιοδοξία και χαρά που ξορκίζει τους σκοτεινούς καιρούς μας και όλα δείχνουν πως το μεγαλειώδες λευκό της φύσης μας έφερε να ζούμε την πραγματικότητα που θέλαμε μέσα από τη χρωματική χειμερινή αίσθηση του Πίτερ Μπρίγκελ του Πρεσβύτερου, να έχουμε πάρει ζωή μέσα στους πίνακές του φέρνοντας ένα χαρούμενο μήνυμα, μια πνοή ανάκαμψης στην μουντή καθημερινότητά μας.
Ξαπλώνουμε στο αφράτο στρώμα χιονιού που τρίζει κι αφουγκραζόμαστε τις ανάσες της γης που μπλέκονται γλυκά με την έκρηξη χαράς που συντελείται γύρω μας, μέσα στο άσπρο που έχει πια κατακλίσει το μέσα και το έξω μας. Η οπτική μας γεμίζει ένα άσπιλο λευκό σε υπερθετικό βαθμό να κυριαρχεί και να σκεπάζει παντού όσο μακριά απλώνεται η ματιά μας.
Η φύση με το μαγικό ραβδί της αποφάσισε και έριξε τόνους λευκού που φαντάζει ακόμα πιο λευκό στην αυγή της άλλης μέρας. Αχ αυτό το λευκό που πάντα μέσα μας σηματοδοτεί τις χειμωνιάτικες γιορτές, αυτό το λευκό που πασπαλίζει χαρμόσυνα και γλυκά τις προσμονές μας.

Λευκά Χριστούγεννα, λευκή πρωτοχρονιά, κάλαντα και όνειρα γλυκά όπως λέει και το τραγούδι. Χρωματιστά λαμπιόνια, χαρά, αγάπη, οικογένεια, ευτυχία, θαλπωρή! Ονειρευόμαστε κατάλευκη Πρωτοχρονιά που θα σηματοδοτήσει την αγνότητα της γέννησης του νέου χρόνου, των συναισθημάτων, των στόχων, του άγραφου μέλλοντος που θα έρθει. Είναι μια νέα αρχή με όλα τα θετικά να τα προσμένουμε και να τα αποζητούμε.

Το λευκό πάντα δίνει την αίσθηση της κάθαρσης, το λευκό χρώμα που - σκεφτείτε λίγο - μπορεί να είναι τόσο δύσκολο να το αποτυπώσει ο ζωγράφος όσο δύσκολο είναι να γεμίσει με λέξεις και νοήματα το λευκό φύλλο χαρτιού ένας συγγραφέας.
Αλήθεια πως μπορεί να αποτυπώνεται τόση ένταση και ευτυχία στο λευκό;
Ένα σωληνάριο χρώματος, σ’ αυτή την περίπτωση ένα σωληνάριο με λευκό χρώμα τέμπερας δίνει λευκό σε όλους τους τόνους και τις εντάσεις. Πρέπει να πούμε πως υπάρχει γκάμα λευκών χρωμάτων λοιπόν στην παλέτα των καλλιτεχνών, σαν το «Flake White», όπως υποδηλώνει το όνομα, που δεν «πιάνεται» αρκετά στο χέρι, το «Titanium White», πιο σκληρό και πιο αδιαφανές, το «Permanent White», σταθερό και συμπαγές, ωστόσο και ένα απλό σωληνάριο «Zinc White» προσφέρει πολλά στην φύση και υφή του λευκού.
Το φευγαλέο λευκό χρώμα στον καμβά βρίσκεται πάντοτε εκεί αλλά ποτέ δεν υπάρχει, είτε πολύ, είτε λιγότερο, είτε πολύ περισσότερο. Λερώνεται εύκολα, σημαδεύεται και «μελανιάζει», με την πάροδο του χρόνου, χάνει την λαμπρότητά του, ξεθωριάζει.

Από το σωληνάριο βγαίνει ολόλευκο, στην παλέτα φαντάζει απαστράπτον και μόλις απλωθεί στον καμβά με το πινέλο του καλλιτέχνη γίνεται κάτι άλλο. Ένα χιονισμένο τοπίο, παγωμένα δέντρα, αυλές και σκεπές, ένα υπέροχο φόρεμα με την αίσθηση της αγνότητας, μια φανταιζί δαντέλα που τυλίγει αισθησιακά τον λαιμό, ρούχα στην λάμψη του φωτός. Η οπτική περνά από την ουσία στην εντύπωση, στην ιδιότητα του μοντέλου αλλά και την περιρρέουσα ατμόσφαιρα.

Πριν λίγο καιρό το απαστράπτον λευκό λοιπόν έκανε τη θεαματική εισβολή του στους σκούρους τοίχους της Βασιλικής Ακαδημίας Τεχνών (Royal Academy of Arts) στην πρωτεύουσα της Γηραιάς Αλβιώνας σε μια συναρπαστική έκθεση που απολαύσαμε με τίτλο «Whistler’s Woman in White: Joanna Hiffernan» με πίνακες των Whistler, Klimt και Rossetti για γυναίκες που φορούσαν αποκλειστικά λευκά φορέματα. Μια ωδή πραγματικά στο λευκό χρώμα! Αλλά τι ξεκίνησε αυτή την τάση τη δεκαετία του 1860;

Στις κεντρικές γκαλερί του Burlington House της Ακαδημίας στο Πικαντίλι απλώθηκαν τα εικαστικά έργα του James Abott McNeil Whistler που μαςπαρουσίασαν την κοκκινομάλλα φιγούρα της Joanna Hiffernan, τυλιγμένη με τα λευκά της ενδύματα.
Η σχέση του ζωγράφου με το μοντέλο του ήταν πιο βαθιά από του καλλιτέχνη με την μούσα του. Εδώ μέσα από το έργο του εξερευνούμε τη ζωή και τον ρόλο της ως φίλης, μοντέλου, ερωμένης και συνεργάτιδας. Η στενή επαγγελματική και προσωπική της σχέση με τον καλλιτέχνη διήρκεσε δύο δεκαετίες, ωστόσο ελάχιστα για τον ρόλο ή την επιρροή της στη ζωή του έχουν διερευνηθεί μέχρι τώρα επισταμένως.
Σήμερα ο Αμερικανός δημιουργός Whistler θεωρείται ένα από τα πιο γνωστά ονόματα του Αισθητικού Κινήματος -το οποίο αφορούσε τη δημιουργία «τέχνη για χάρη της τέχνης»- στο τέλους του 19ου αιώνα, όταν και μετακόμισε στο Λονδίνο ως νεαρός ζωγράφος ελπίζοντας να σφυρηλατήσει τη φήμη του.
Εδώ γνώρισε την Joanna Hiffernan, ένα μοντέλο από την Ιρλανδία που θα γινόταν η μούσα του, η έμπιστή του αλλά και πολλά άλλα.
Στη δεκαετία του 1850, ο Whistler είχε αφήσει τη μποέμικη φοιτητική ζωή στο Παρίσι για να προσπαθήσει να βρει την καταξίωσή του στο Λονδίνο, αλλά η άνοδός του στην καλλιτεχνική επιτυχία δεν θα αποδεικνυόταν εύκολη.

Αποφεύγοντας την αξιοσέβαστη οδό Sloane όπου ζούσαν κάποιοι συγγενείς του, τράβηξε προς τις πολυσύχναστες αποβάθρες του Λονδίνου και τους ναυτικούς που ζούσαν και εργάζονταν εκεί
Εδώ, ο Whistler ξεκίνησε και τον πρώτο του πίνακα με την Hiffernan, το «Wapping» -όχι ντυμένη στα λευκά-, στην παμπ Angel στο Bermondsey (είναι ακόμα εκεί αν βρεθείτε να περπατάτε κατά μήκος του Τάμεση και μπορείτε να απολαύσετε ένα ποτό γεμάτο ιστορία τέχνης).
Αλλά ποια ήταν η Joanna Hiffernan; Γεννημένη στο Limerick το 1839, η πρώιμη παιδική της ηλικία συνδυάστηκε με τον μεγάλο λιμό της Ιρλανδίας. Καταφεύγοντας στο Ηνωμένο Βασίλειο, με την οικογένειά της, πιθανότατα ζούσε στις άθλιες φτωχογειτονιές του Λονδίνου.
Ως γυναίκα της εργατικής τάξης, γεννημένη στην Ιρλανδία, η ζωή της Joanna στην μεγάλη πόλη θα ήταν δύσκολη. Οταν γνώρισε τον Whistler το 1860, ασχολήθηκε με το “μόντελινγκ” – μια καριέρα που οι Βικτωριανοί την είχαν συνδέσει με τις εργαζόμενες του σεξ – και μπορεί επίσης να ονειρευόταν να μπορέσει και να ζωγραφίσει η ίδια.

Μέσα σε ένα χρόνο από τη γνωριμία με τον Whistler, ήταν το κύριο μοντέλο του. Τότε ο Whistler άρχισε έναν άλλο αντισυμβατικό πίνακα το εξαιρετικής έμπνευσης και τεχνικής «The White Girl», που αργότερα μετονομάστηκε σε «Symphony in White No.1» στο οποίο η Hiffernan φοράει ένα απλό, φαρδύ φόρεμα και κοιτάζει ανέκφραστα τον θεατή. Ο Whistler ήταν ο πρωτοπόρος του αισθητισμού, με τους πίνακές του να μηνέχουν εμφανή αφήγηση, αντίθετα εστιάζονται σε φόρμες και χρώματα.
Η Hiffernan συνεχίζει να αποτυπώνεται σε πολλούς από τους διάσημους πίνακές του, συμπεριλαμβανομένων των τριών όμορφων «Symphonies in White».
Η δυναμική Ιρλανδή συμμετείχε επίσης στις επιχειρηματικές συναλλαγές του καλλιτέχνη. Διαχειριζόταν το στούντιο, τα περιουσιακά του και μερικές φορές κανόνιζε την πώληση έργων τέχνης. Φρόντισε ακόμη και τον γιο του που είχε αποκτήσει εκείνος εντωμεταξύ με άλλη γυναίκα.
Υποφέροντας από βρογχίτιδα που πιθανώς επιδεινώθηκε από τις πυκνές ομίχλες του Λονδίνου και τις αναθυμιάσεις μπογιάς από το στούντιο του Whistler, η Joanna Hiffernan πέθανε το 1886. Αν και δεν παντρεύτηκαν ποτέ, η καλλιτεχνική της συνεργασία με τον Whistler ήταν αναπόσπαστο κομμάτι της ζωής τους και δημιούργησε αξέχαστα έργα τέχνης.
Για ένα βικτωριανό κοινό που είχε συνηθίσει σε ηθικά, θρησκευτικά ή ιστορικά έργα τέχνης, οι πίνακες του Whistler αποδείχτηκαν συγκλονιστικοί.

Προς απογοήτευση του καλλιτέχνη, το «The White Girl» απορρίφθηκε από τη Βασιλική Ακαδημία. Μετά από 10 χρόνια, ο John Ruskin κατηγόρησε τον Whistler ότι «έριξε ένα δοχείο με μπογιά στο πρόσωπο του κοινού» (ο καλλιτέχνης τον μήνυσε για συκοφαντική δυσφήμιση, ξεκινώντας μια δίκη που τελικά τον χρεοκόπησε).
Παρά αυτές τις δυσκολίες, στα τέλη της δεκαετίας του 1880 και κατά την δεκαετία του 1890 ο Whistler πέτυχε την πραγματική αναγνώριση του ως καλλιτέχνης, με μια σημαντική αναδρομική έκθεση της δουλειάς του στο Λονδίνο και την αγορά του έργου του από δημόσιες συλλογές. Πέθανε το 1903.
Το βικτωριανό κοινό ήταν μεγάλοι θαυμαστές της «sensation fiction». δηλαδή μυθιστορήματα με περίπλοκη πλοκή που περιλαμβάνουν τρομερά εγκλήματα, αθώες γυναίκες και μελοδραματικές σκηνές. Το συγκλονιστικό μυθιστόρημα του Wilkie Collins «The Woman in White», που δημοσιεύτηκε για πρώτη φορά στο περιοδικό του Charles Dickens «All the Year Round», έγινε γρήγορα best seller όταν εκδόθηκε το 1861.
Όταν το «The White Girl» εκτέθηκε για πρώτη φορά το 1862, η γκαλερί του Whistler αξιοποίησε τη δημοτικότητα του μυθιστορήματος διαφημίζοντάς το ως «Η εξαιρετική εικόνα του Whistler, «The Woman in White» και όχι ως «The White Girl». Αν και ο Γουίστλερ αποστασιοποιήθηκε δημόσια από το βιβλίο, δηλώνοντας «Ο πίνακας μου αναπαριστά απλώς ένα κορίτσι ντυμένο στα λευκά που στέκεται μπροστά από μια λευκή κουρτίνα», απολάμβανε τη δημοσιότητα.

Οι προφανείς θεματικές συνδέσεις μεταξύ ζωγραφικής και μυθιστορήματος αύξησαν τις εικασίες σχετικά με την ταυτότητα του μοντέλου του Whistler και συνέβαλαν στη διαρκή επιρροή της ιδέας της «γυναίκας με τα λευκά» στην τέχνη και τη λογοτεχνία του 19ου αιώνα.
Ο δημιουργός δουλεύει με το χρώμα (και εν προκειμένω ο Whistler με το λευκό χρώμα) πάνω στην επίπεδη επιφάνεια του καμβά και καταφέρνει το λευκό να «τραγουδήσει» το σώμα, την ολοζώντανη παρουσία ώστε να διαδοθεί και να ταξιδέψει στον κόσμο. Το χρώμα με την έμπνευση του ζωγράφου παίρνει ζωή, το σώμα γίνεται παρόν στον κόσμο μας. Αποκαλύπτεται δίπλα μας.
Οι άνθρωποι, οι θεατές των έργων αισθάνονται τις πρώτες στιγμές και μετά παρατηρούν έναν πίνακα. Αισθανόμαστε τον συναισθηματικό δρόμο μας στους πίνακες ζωγραφικής, κοιτάζοντας απλά το έργο ως όχημα πάνω στο οποίο μεταφέρονται τα συναισθήματά μας. Κάτω από αυτή την έννοια, το «νόημα» στη ζωγραφική είναι πολύ βαθύ.
Στο έργο «Symphony in White, No.1: The White Girl», παρατηρούμε λοιπόν πως η δέσμευση και η ευχαρίστηση είναι τα λευκά και μόνο, -σε υφάσματα, επιφάνειες και πτυχώσεις, φώτοσκιάσεις και αποχρώσεις, που μας τραβούν μέσα στον πίνακα και γινόμαστε μέρος του.
Το λευκό είναι χρώμα και βλέπουμε τον Whistler να το χειρίζεται επιδέξια και χαρισματικά καθώς συνειδητοποιούμε πως οι περισσότεροι ζωγράφοι το αντιμετωπίζουν ως κενό, ως βαθιές εκδορές ή απλά για να προσδώσουν τόνους στα έργα τους.
Ανακαλύψαμε βέβαια μέσα στις υπέροχες αίθουσες της Βασιλικής Ακαδημίας τον τρόπο με τον οποίο οι επαναστατικοί πίνακες του Whistler με την Hiffernan συνέχισαν να επηρεάζουν άλλους καλλιτέχνες από τους Προ-Ραφαηλίτες έως τον Klimt.

Ο Γάλλος ρεαλιστής ζωγράφος Gustave Courbet δεν είχε ενθουσιαστεί ιδιαίτερα με το «Symphony in White, No 1.». Το φθινόπωρο του 1865, η Hiffernan και ο Whistler συναντήθηκαν με τον Courbet στο Hôtel du Bras d'Or στο Trouville στην ακτή της Νορμανδίας. Τότε ο Courbet ζωγράφισε επίσης το πορτρέτο της Hiffernan με τίτλο «Jo, The Beautiful Irish Girl», -που εκτίθεται επίσης συνομιλώντας με τα γύρω πολύ αρμονικά-, το οποίο ήταν τόσο δημοφιλές που έκανε τρία αντίγραφα για να τα πουλήσει. Εγραψε βέβαια ότι «δεν θα αποχωριζόταν ποτέ» το πρωτότυπο.

Θαυμάζουμε τον αντισυμβατικό θρησκευτικό πίνακα «Ecce Ancilla Domine!» του φίλου του Dante Gabriel Rossetti αλλά και το πορτρέτο της Hermine Gallia στα λευκά από τον Gustav Klimt με τον οποίον αν και δεν συναντήθηκαν ποτέ επηρεάστηκε εμφανώς από την τάση που ξεκίνησε ο Whistler. Εδώ, το χαλί των ζώων και το μπλε κινέζικο χαλί του Whistler αντικαθίστανται από ένα μοντερνιστικό χαλί με γεωμετρικό σχέδιο.
Γνωρίζουμε επίσης ότι οι εκτυπώσεις του κορυφαίου Ιάπωνα χαράκτη Utagawa Hiroshige ήταν στη συλλογή του Whistler, επειδή τις ζωγράφισε στα έργα του, συμπεριλαμβανομένης της «Symphony in White No. 2: The Little White Girl». Εκεί,η Hiffernan κρατά μια βεντάλια βασισμένη σε σχέδιο του Hiroshige, Το «Japonisme» όρος που χρησιμοποιήθηκε συχνά για να αναφέρονται σε έργα τέχνης και εικαστική νοοτροπία φερμένα από την Ανατολική Ασία που τον επηρέασαν βαθιά.
Ακριβώς όπως ο Whistler γοητεύτηκε από τις ιαπωνικές επιρροές, βλέπουμε σε έργα του ο μεγάλος Ιάπωνας δημιουργός Kawanabe Kyōsai να ενδιαφέρθηκε κι εκείνος για τις δυτικές καλλιτεχνικές τεχνικές που έφτασαν στην Ιαπωνία ανάμεσά τους και οι τεχνικές του Whistler και των λευκών τις οποίες συμπεριέλαβε στους πίνακές του,

Ας ξεχάσουμε λοιπόν για λίγο την Joanna Hiffernan, «φωτογραφημένη», αποτυπωμένη από τον δημιουργό της. Οι πίνακες με τα λευκά δεν είναι ακόμα ένα πορτρέτο με οποιαδήποτε βαθιά ψυχολογική έννοια. Ακριβώς εδώ ο ζωγράφος σκιαγραφεί, το παιχνίδι της υφής ενάντια στην ίδια την υφή, το σχήμα και την παρουσία ενάντια στη σκιά, τη φόρμα ενάντια στη γραμμή. Αντιστέκεται ο ζωγράφος στην άπληστη αντίληψη του υποτιθέμενου φανερού θέματος. Προσθέτει τις λεπτομέρειες εκείνες που εκ των υστέρων ξέρουμε πως θα μας οδηγήσουν στην ψυχή του μοντέλου και την ενδοσκόπηση.
Ενδοσκόπηση, απολογισμοί, νέοι στόχοι στην αφετηρία αυτού του νέου χρόνου… Μακάρι, μακάρι οι μέρες μας να γίνουν λευκές… Λευκές και φωτεινές, χαρούμενες κι ευτυχισμένες.

Να πλημμυρίσουμε φως! Ο νέος χρόνος να φέρει αγάπη και μόνο αγάπη, τόση πολύ αγάπη που να αναστενάζουμε καθώς θα μας πνίγει η ευτυχία και οι αγκαλιές των αγαπημένων μας κοντά μας… Ευτυχισμένος, λευκός, άσπιλος, ειρηνικός ο νέος χρόνος, να φέρει στον καθέναν μας αυτό που ονειρεύεται και προσδοκά!!!! Χρόνια πολλάαααααα!
** Μπορείτε να βρείτε πληροφορίες για την έκθεση«Whistler’s Woman in White: Joanna Hiffernan», εδώ: https://www.royalacademy.org.uk/exhibition/whistler-woman-in-white
**Photo: 1. Στιγμιότυπα από το Λονδίνο PARIS BRENTAS, A. KATSIOULA
2. Απόψεις της έκθεσης A. KATSIOULA
3. Τα έργα: 1. James Abbott McNeill Whistler, Wapping, 1860-64. National Gallery of Art, Washington, John Hay Whitney Collection.
2. Gustave Courbet, Jo, The Beautiful Irish Girl, 1866. Nationalmuseum, Stockholm.
3. Gustav Klimt, Portrait of Hermine Gallia, 1904. The National Gallery, London. Bought, 1976
Comments